De rijkste man ter wereld staat vandaag voor de rechter. Justitie in de Amerikaanse stad Philadelphia heeft het politieke actiecomité van Elon Musk aangeklaagd. Musk geeft iedere dag 1 miljoen dollar weg in een poging de Amerikaanse verkiezingen te beïnvloeden.
Musk beloofde vorige week elke dag 1 miljoen dollar (zo’n 900.000 euro) weg te geven aan iemand die zijn online petitie ondertekent. De petitie verwijst naar de Amerikaanse grondwet en luidt: «Het eerste en het tweede amendement van de grondwet garanderen vrijheid van meningsuiting en het recht om vuurwapens te dragen. Door hieronder te tekenen beloof ik mijn steun voor het eerste en tweede amendement.»
Ondertekenaars moeten wel geregistreerd staan als kiezer in een van de swingstaten. Die staten zullen doorslaggevend zijn bij de presidentsverkiezing op 5 november. Philadelphia, de stad die Musk heeft aangeklaagd, ligt in swingstaat Pennsylvania.
De hoofdofficier van justitie in Philadelphia stelt dat Musks politieke actiecomité America PAC zich specifiek op Pennsylvania heeft gericht. Musk zei dat hij 47 dollar zou geven aan iedereen die een kiezer in een swingstaat rekruteert om online de petitie te tekenen. In Pennsylvania is dat 100 dollar.
De X- en Tesla-eigenaar geeft het geld niet rechtstreeks aan kiezers, maar doet dat via America PAC. Dat is een politiek actiecomité waar Musk zelf geld aan doneert. In de afgelopen maanden heeft Musk bijna 120 miljoen dollar aan het actiecomité gegeven, melden onder meer The Washington Post en CNN.
Zulke actiecomités mogen onbeperkt geld inzamelen en uitgeven ter ondersteuning van politieke kandidaten, zolang ze dit niet coördineren met de campagnes van de kandidaten. Donald Trump heeft beloofd dat hij Musk zal benoemen tot voorzitter van een commissie voor overheidsefficiëntie als hij de verkiezing wint.
Justitie noemt de actie van Musk een «illegale loterij» die in strijd is met de wet van Pennsylvania. «Als de loterij niet wordt verboden, brengt dat onherstelbare schade toe aan de inwoners van Philadelphia en tast het het recht op vrije en eerlijke verkiezingen aan», staat volgens persbureau Reuters en Amerikaanse media in de aanklacht.
Justitie zegt dat de «illegale loterij» inwoners van de staat ook verleidt hun persoonlijke gegevens te delen. Ondertekenaars moeten onder meer hun adres en telefoonnummer invullen. Dat betekent dat America PAC ze kan benaderen in aanloop naar de verkiezing.
Experts zijn verdeeld over de vraag of de weggeefactie in strijd is met de Amerikaanse wet. Het is illegaal om mensen direct te betalen in ruil voor een stem op een specifieke presidentskandidaat. Hetzelfde geldt voor registratie in ruil voor betaling. De vraag is of de loterij kan worden gezien als een vorm van directe betaling.
Vorige week heeft het Amerikaanse ministerie van Justitie America PAC al ingelicht over het feit dat de weggeefacties mogelijk in strijd zijn met federale wetten.
De rechtszaak zou eigenlijk vrijdag pas beginnen, maar is vervroegd. De rechtbank van Philadelphia stelt dat «alle partijen aanwezig moeten zijn op het moment van de hoorzitting». Dat betekent dat Musk ook voor de rechter moet verschijnen.
De rechtbank wordt streng beveiligd. De hoofdofficier heeft te maken met bedreigingen op sociale media sinds de zaak werd aangekondigd. Zijn adres is al gedeeld op X.