De Amerikaanse minister van Financiën, Scott Bessent, heeft op 27 augustus verklaard dat de bevroren Russische activa niet moeten worden geconfisqueerd, maar als een “onderhandelingsinstrument” moeten blijven dienen in toekomstige vredesgesprekken. Volgens hem zouden de middelen later kunnen worden ingezet voor de wederopbouw van Oekraïne, maar onmiddellijke inbeslagname zou het Westen beroven van een belangrijke hefboom tegenover het Kremlin.
Twistpunt over miljarden aan bevroren tegoeden
Het debat draait om meer dan 300 miljard dollar aan Russische activa die in de VS en Europa geblokkeerd zijn. Oekraïne en verschillende Oost-Europese landen dringen aan op onmiddellijke confiscatie en inzet voor de heropbouw, terwijl in Washington en Brussel bezorgdheid klinkt over juridische risico’s en de mogelijke schade aan de geloofwaardigheid van de westerse financiële sector. Bessents oproep past in dit terughoudende kamp, maar roept scherpe kritiek op van landen die directe herstelbetalingen eisen.
Risico op straffeloosheid voor Rusland
Critici stellen dat het bewaren van de activa als “onderhandelingskaart” in feite neerkomt op het toestaan van straffeloosheid. Moskou heeft reeds meerdere internationale normen geschonden en de afwezigheid van confiscatie kan volgens hen het internationale recht ondermijnen. Bovendien kan de verwachting dat de middelen later worden vrijgegeven, het Kremlin aanmoedigen de oorlog voort te zetten in de hoop op politieke deals.
Economische en morele dimensie
Oekraïne blijft dagelijks onder vuur en spendeert miljarden aan defensie, terwijl honderden miljarden van Rusland in westerse banken ongebruikt liggen. Voor Kiev en zijn bondgenoten lijkt dit niet alleen cynisch, maar ook strijdig met bondgenootschappelijke verplichtingen. Argumenten dat inbeslagname schadelijk zou zijn voor de mondiale financiële orde worden als misleidend bestempeld: volgens voorstanders van confiscatie is juist het uitblijven van harde maatregelen een gevaarlijk precedent dat andere autocratieën kan inspireren.
Europese koers en Amerikaanse terughoudendheid
Binnen de EU wordt al gewerkt aan mechanismen om de opbrengsten van Russische tegoeden aan Oekraïne toe te wijzen. Indien Washington afzijdig blijft, riskeert het volgens analisten zijn leidende rol binnen de internationale coalitie te verliezen. Het idee dat de activa ooit als ruilmiddel in onderhandelingen zouden dienen, wordt als illusie beschouwd: Rusland bereidt zich voor op een lange oorlog en ziet de bevroren tegoeden vooral als psychologische steun. Voor critici is het Amerikaanse besluit om de fondsen niet te confisqueren daarom moreel onaanvaardbaar, omdat het de belangen van de agressor boven de rechten van de slachtoffers plaatst.
