De Belastingdienst zal binnenkort al zijn communicatie, zoals e-mailen, videobellen en het delen van bestanden, via Microsoft365 laten verlopen, meldt staatssecretaris Heijnen (BBB) vanochtend. Deze beslissing volgt op eerdere discussies over het gebruik van Amerikaanse clouddiensten door overheidsorganisaties.
Hoewel de Belastingdienst al enige tijd bezig is met de migratie naar Microsoft, werd het proces tijdelijk stopgezet. In maart verzocht de Tweede Kamer in een motie om te stoppen met migraties naar Amerikaanse techgiganten. Na een zorgvuldige risico-analyse en een grondig besluitvormingsproces heeft Heijnen nu besloten de overstap naar M365 door te zetten. Het gaat hierbij niet om belastingaangiftes, maar om e-mail en online vergaderingen.
Afhankelijk van Amerikanen
Privacy-expert Bert Hubert uit zijn bezorgdheid over de gevaren van deze overstap. “Ten eerste maak je jezelf afhankelijk van de Amerikanen. Als zij je niet mogen, kunnen ze zomaar je toegang tot die clouddiensten intrekken.” Dit gebeurde eerder dit jaar toen het e-mailaccount van de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof, kort na het uitvaardigen van een arrestatiebevel tegen de Israëlische premier Netanyahu, door Microsoft werd geblokkeerd op verzoek van de Amerikaanse overheid.
“Als overheid kun je dus gaan denken: laten we maar een beetje aardig blijven voor de VS, anders kunnen we straks niet meer bij onze mail. Dat kost je onafhankelijkheidspunten,” voegt Hubert toe.
Toegang tot onze data
Daarnaast wijst Hubert op het risico dat de Amerikaanse overheid toegang heeft tot Nederlandse data. “De Belastingdienst heeft veel informatie over iedere Nederlander en geheime afspraken met grote multinationals, en legt dat nu allemaal onder bereik van de Amerikanen.” Hoewel de data op Europese servers worden opgeslagen, blijven deze ook onder de reikwijdte van Amerikaanse wetgeving.
‘Geen alternatieven’
Heijnen stelt dat verschillende alternatieven zijn onderzocht, maar dat deze ongeschikt waren. “Er zijn geen Europese diensten die een vergelijkbaar niveau van functionaliteit, veiligheid en continuïteit kunnen bieden als M365,” zegt zij.
Hubert vindt dit vreemd, aangezien andere ministeries al wel alternatieven hebben gevonden. Zo maakt het ministerie van Binnenlandse Zaken gebruik van Microsoft-software, maar slaan zij hun e-mail en bestanden op eigen servers op. Een hybride oplossing zou volgens de Kamerbrief ‘niet uitvoerbaar op korte en afzienbare termijn’ zijn. De staatssecretaris wil echter niet langer wachten, omdat medewerkers veel problemen ondervinden met de huidige software. De overstap naar M365 zou hen ’15 tot 30 minuten per dag’ opleveren.
Overheidsinstanties zouden beter gebruik kunnen maken van een ‘Hollandse cloud’, zeggen experts. In deze video leggen we uit hoe dat zou werken:
