Bij een internationale politieactie zijn de afgelopen dagen wereldwijd illegale netwerken en meer dan 300 servers offline gehaald. Hierdoor hebben cybercriminelen geen toegang meer tot hun systemen.
In Nederland werden zestig servers in verschillende datacentra platgelegd. Ook zijn er twintig cybercriminelen op de internationale opsporingslijst gezet. Volgens de politie zijn het allemaal Russen.
Met de al langer lopende politieactie, die Operation Endgame wordt genoemd, werken internationale politiediensten samen in de bestrijding van ransomware.
Wat is ransomware?
Met ransomware, ook wel bekend als gijzelsoftware, dringen cybercriminelen computersystemen binnen van bedrijven of particulieren. Als een systeem is geïnfecteerd, kunnen bestanden worden versleuteld. Criminelen eisen vaak losgeld van hun slachtoffers in ruil voor vrijgave van de bestanden.
Besmetting met gijzelsoftware kan bijvoorbeeld via phishing plaatsvinden, waarbij een e-mailbijlage besmette bestanden bevat. Ook online advertenties of niet-geüpdatete software kunnen een risico vormen.
Door het oprollen van de servers zijn vorige week meerdere botnets neergehaald, meldt de politie. Een botnet is een netwerk van besmette computers.
Het gaat om zes grote botnets, waarmee criminelen bijvoorbeeld ransomware-aanvallen kunnen uitvoeren, zegt Stan Duijf, hoofd high tech crime-operaties bij de politie. “Die botnets zijn eigenlijk allemaal computers waarvan de deur openstaat waardoor criminelen kunnen pakken wat ze willen.”
Met het neerhalen van de botnets heeft de politie een grote slag geslagen, zegt Duijf. “Hiermee besparen we honderdduizenden mensen heel veel leed en schade. Deze botnets worden verkocht op het darkweb of via Telegram. Daarmee zouden mensen ook slachtoffer zijn geworden van andere cybercriminelen.”
Wat is malware?
Die botnets leveren op het internet heel veel geld op, weet Duijf. “Ze worden gekocht door criminelen, die vervolgens grote bedrijven gijzelen met gijzelsoftware. Ook kan er bij mensen heel veel informatie van hun computer gestolen worden. Die data worden dan weer doorverkocht om andere strafbare feiten te plegen.”
In de operatie zijn cryptovaluta ter waarde van 3,5 miljoen euro in beslag genomen. De Russische verdachten van cybercriminaliteit kunnen volgens Duijf hun land niet meer uit. “Als ze op een vliegveld buiten Rusland aankomen, worden ze aangehouden.”
21 miljoen in beslag genomen
Door het ontmantelen van de netwerken is een gevoelige klap uitgedeeld. Volgens Duijf duurt het jaren om een botnet op te bouwen. “Dat kost ook ontzettend veel geld. Maar als ze weer terugkomen, zullen wij het ook niet nalaten ze weer offline te halen.”
Gedurende Operation Endgame, die al in 2023 begon, is in totaal ruim 21 miljoen euro in beslag genomen. Met dat bedrag wil de politie zoveel mogelijk slachtoffers schadeloos stellen.
