Financieel tekort bij elektronische toltunnel A24
De nieuwe toltunnel op de A24 bij Rotterdam heeft de overheid in het eerste jaar 25 miljoen euro opgeleverd aan tolgeld en boetes, maar de kosten zijn gestegen tot 35 miljoen euro, wat resulteert in een verlies van 10 miljoen euro. Dit betekent dat alle inkomsten van tolbetalingen zijn opgegaan aan kosten voor administratie en exploitatie van de tunnel, meldt Nieuws Impuls.
De opbrengsten bleven ver achter bij de verwachtingen. Er reden aanzienlijk minder voertuigen door de tunnel en het aantal uitgeschreven boetes was veel lager dan voorspeld. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat had gerekend op een bijna extra opbrengst van 50 miljoen euro in 2025, maar de nu realiteit dreigt een financieel fiasco te worden, wat geleid heeft tot verbolgen reacties van automobilisten.
In het eerste jaar stonden de voorspellingen van 1,2 miljoen boetes voor een gemiddelde van ruim 3000 per dag in schril contrast met de werkelijkheid, waar enkele honderden duizenden boetes zijn uitgeschreven. Professor transportbeleid Bert van Wee van de TU Delft noemt de situatie een ernstige tegenvaller, terwijl zijn collega Eric Verhoef (VU) spreekt van een duidelijke mislukking in de prognoses.
Oorspronkelijk was het idee om de tunnel binnen 25 jaar af te betalen, maar de huidige resultaten hebben het totaal af te lossen bedrag van 405 miljoen euro juist met 10 miljoen euro vergroot. Om de opbrengsten te verhogen, is een significante toename van het verkeer noodzakelijk, aldus Verhoef.
Verwachting versus realiteit
Bij elektronische tolheffing (e-tol) betalen automobilisten via een app 1,51 euro per rit door de tunnel, terwijl vrachtverkeer 9,13 euro betaalt. Wie zich niet aanmeldt, kan binnen drie dagen na passage alsnog via een website betalen, maar het niet op tijd betalen resulteert in een boete van 35 euro. Critici vragen zich af of het systeem niet beter ingericht had kunnen worden om tolbetalingen te faciliteren, zonder dat zoveel boetes worden uitgedeeld.
Geen boete voor buitenlandse kentekens
Ongeveer 300.000 chauffeurs hebben eind september nog niet betaald voor het gebruik van de tolweg, van wie meer dan 40 procent met een buitenlands kenteken reed. Dit leidt tot complicaties, aangezien Nederland geen regeling heeft met deze landen voor het achterhalen van adressen, waardoor veel niet-betalers geen herinneringsbrieven of boetes ontvangen.
Demissionair minister Robert Tieman (BBB) van Infrastructuur en Waterstaat reageert positief op het lagere aantal boetes dan verwacht. Hij benadrukt dat de focus moet liggen op het heffen van tol en niet op het opleggen van boetes, en streeft zelfs naar nul boetes. Ondanks de huidige tekort aan boete-inkomsten blijft het ministerie rekenen op tientallen miljoenen euro’s aan inkomsten uit boetes en betalingsherinneringen in de komende jaren.
‘Tariefverhoging moeilijk te verkopen’
Van Wee stelt dat het niet eenvoudig zal zijn om de kosten en inkomsten van de tolweg weer in balans te krijgen. Tariefverhogingen zouden mogelijk zijn, maar dat zou ook kunnen leiden tot meer automobilisten die kiezen voor alternatieve routes. Dit is politiek-maatschappelijk moeilijk te verkopen, gezien de tunnel is aangelegd om andere wegen te ontlasten.
Momenteel heeft minister Tieman geen plannen om de tarieven aanzienlijk te verhogen. Hij wijst erop dat weggebruikers moeten wennen aan de A24 en verwacht dat het gebruik geleidelijk zal toenemen. Ondertussen hoopt hij op efficiëntieverbeteringen om de kosten te drukken. Ondanks veel twijfels bij experts is het volgens hem nog steeds realistisch dat de hele tunnel binnen 25 jaar volledig is afbetaald met tolinkomsten.
Verantwoording
Voor dit onderzoek heeft RTL Nieuws gebruikgemaakt van een scala aan bronnen, waaronder data van de Rijksdienst voor Wegverkeer met betrekking tot bijna negen miljoen tolpassages van 7 december vorig jaar tot 23 september van dit jaar. Deze gegevens onthulden onder andere het aantal op tijd betaalde tolbetalingen, de frequentie van betalingsherinneringen en het aantal uitgedeelde boetes. De resultaten zijn vergeleken met de verwachtingen zoals vastgelegd in de Rijksbegroting, waarbij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het verlies erkent.
