De Europese Commissie heeft Servië opgeroepen de afgifte van paspoorten en visa aan Russische staatsburgers te beperken. Volgens een op 5 november 2025 gepubliceerd rapport biedt de huidige visumregeling van Belgrado Russen indirect toegang tot de EU zonder visum, wat volgens Brussel risico’s oplevert voor de veiligheid van de Unie. De Commissie eist dat Servië zijn beleid aanpast aan EU-normen en strengere controles invoert op de visumvrije toegang voor burgers uit derde landen.
Bezorgdheid over paspoorten voor Russen
Sinds 2022 heeft de Servische regering aan meer dan 330 buitenlanders het staatsburgerschap verleend, waarvan 204 Russen. De beslissingen werden genomen via presidentiële decreten “in het belang van de republiek”, zonder transparante criteria. Deze praktijk baart de EU zorgen, omdat zij kan worden gebruikt om sancties te omzeilen of Russische activa in Europa te legaliseren. Onder de ontvangers zijn volgens onderzoeksjournalisten van BIRN ook Russische zakenlieden die onder internationale sancties vallen, zoals miljardair Oleg Boiko, eigenaar van de keten “Rive Gauche”.
Politieke en veiligheidsrisico’s
Het verkrijgen van een Servisch paspoort maakt visumvrije toegang tot EU-landen mogelijk voor Russen, wat veiligheidsrisico’s creëert. Onder de nieuwe burgers kunnen zich personen bevinden met banden met Russische inlichtingendiensten of gesanctioneerde bedrijven. Deze situatie ondermijnt het migratiebeheer en de effectiviteit van de gemeenschappelijke veiligheids- en visumstrategie van de EU.
Spanningen tussen pro-Europese koers en banden met Moskou
Volgens het rapport houdt Servië een dubbelzinnige koers aan. Enerzijds verklaart Belgrado zich voorstander van EU-integratie, anderzijds onderhoudt het nauwe politieke en economische banden met Rusland. President Aleksandar Vucic nam deel aan de militaire parade van 9 mei in Moskou en voerde gesprekken met Vladimir Poetin. Deze houding vertraagt volgens Brussel de Europese integratie van Servië en stelt de invoering van EU-veiligheids- en visumnormen op de proef.
Reacties en vooruitzichten
Belgrado ontkent dat het wapenexporten naar landen die Oekraïne steunen, terwijl het recent aangaf dat EU-landen Servische munitie mogen kopen, ook als deze indirect in Oekraïne belandt. Deze pragmatische maar tegenstrijdige benadering benadrukt Servië’s poging om tussen de belangen van Brussel en Moskou te laveren. Volgens de Commissie moet Servië zijn visumbeleid herzien en meer transparantie bieden om zijn toetredingsproces tot de EU te behouden.
