De Europese Unie hoopt dat het comité van de Conventie van Bern vandaag instemt met het verlagen van de status van de wolf van ‘strikt beschermd’ naar ‘beschermd’. Het veranderen van die beschermstatus kan grote gevolgen hebben voor het dier.
Bij het aanpassen van de status naar ‘beschermd’ kan het afschieten van wolven onder voorwaarden mogelijk worden. Gecontroleerd jagen op de wolf kan dan in de toekomst ook in Nederland gaan plaatsvinden. Dierenorganisaties zijn woedend over het voornemen. Al is er nog een lange weg te gaan voordat de wolf écht minder beschermd is.
In de jaren tachtig was de wolf bijna uitgestorven, maar door natuurbehoud en het geven van een beschermde status kwam het dier terug. Inmiddels zwerven er duizenden wolven door Europa en heeft het dier zich ook gevestigd in Nederland.
“De terugkeer van de wolf is goed voor de biodiversiteit”, zei voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen hierover. “Maar de concentratie van wolvenroedels is in sommige Europese regio’s een gevaar geworden, met name voor de veestapel. Om de wolven actiever te beheren hebben lokale autoriteiten om meer flexibiliteit gevraagd.”
Von der Leyen diende in september van dit jaar het voorstel in om de beschermstatus van de wolf te verlagen. Een meerderheid van de Europese lidstaten stemde voor.
Wat is het belangrijkste verschil tussen ‘strikt beschermd’ en ‘beschermd’?
Het wordt net wat makkelijker om de wolf af te schieten.
- Bij de status ‘strikt beschermd’ mag de wolf niet gedood worden. Ook het verstoren of verjagen van wolven is verboden.
- Bij de status ‘beschermd’ zijn er voorwaarden voor afschot en is gecontroleerd jagen op de wolf mogelijk.
- Ook bij de verlaagde beschermstatus is de wolf geen aangeschoten wild. Er moet een gedegen plan zijn en bijvoorbeeld geen goede alternatieven beschikbaar. Alleen als aan alle voorwaarden wordt voldaan, is afschot mogelijk.
Ook bij lagere beschermstatus wolf blijven preventiemaatregelen noodzakelijk
Vanuit onder meer de landbouwsector in Nederland klinkt al langer de roep om de beschermde status van de wolf te verlagen. Wolven doden geregeld schapen en vaak is dat vee niet goed beschermd. “Investeringen in preventiemaatregelen blijven van essentieel belang om het aantal aanvallen op vee door wolven te verminderen”, zegt Virginijus Sinkevicius, EU-commissaris voor Milieu, Oceanen en Visserij.
“Uit gesprekken met landbouwers en plattelandsgemeenschappen begrijp ik hoe de terugkeer van de wolf voor aanzienlijke problemen zorgt”, zegt EU-commissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski over het ingediende voorstel. “Het verlagen van de beschermstatus is een voorstel op basis van een afspiegeling van deze problemen en gebaseerd op een diepgaande analyse van alle beschikbare wetenschappelijke gegevens.”
‘Plan om wolven te gaan doodschieten is kortzichtig en wreed’
Daar zijn natuurorganisaties het absoluut niet mee eens. Een groot aantal organisaties, waaronder het Wereld Natuur Fonds, Greenpeace en Dierenbescherming, stelt in een brief dat iedere verandering aan de beschermde status van wolven “moet zijn gebaseerd op betrouwbare wetenschappelijke gegevens”. En dus niet op “anekdotisch bewijs” dat is ingediend in een “niet-transparant proces”.
De Europese Commissie zou lidstaten volgens de natuurorganisaties juist moeten helpen weer leren samen te leven met wilde dieren als de wolf, in plaats van “angst aan te wakkeren”.
Ook elf Europese Partijen voor de Dieren zijn woest over het voornemen om de beschermstatus van de wolf te verlagen. “Von der Leyens plan om wolven te gaan doodschieten is kortzichtig en wreed”, schrijft de Nederlandse Europarlementariër Anja Hazekamp van de Partij voor de Dieren in een brief. “De wolf is juist goed nieuws voor onze natuur.”
Weg van verlagen beschermstatus wolf is lang
Voor- en tegenstanders van de wolf staan ook in deze statusaanpassing recht tegenover elkaar. Niet alleen daardoor zal het proces naar minder bescherming voor de wolf lang duren. De weg van het EU-voorstel naar afschieten van de wolf is erg lang.
Zo moet het Permanent Comité eerst stemmen over aanpassing van het Verdrag van Bern voor het verlagen van de beschermstatus van de wolf.
Daar is een tweederdemeerderheid voor nodig. In dat geval wordt de wijziging na drie maanden van kracht. Tenzij in die tijd nog meer dan een derde bezwaar aantekent. Dan gaat het niet door.
Daarna moet ook nog de Europese Habitatrichtlijn worden aangepast. Daarvoor moeten Europese lidstaten unaniem akkoord zijn. Het is bijvoorbeeld al bekend dat Spanje tegen is. Vervolgens moet ook nog de Nederlandse wet worden aangepast. Het zal dus nog een hele poos duren voordat via deze beschermstatuswijziging ook in Nederland de eerste wolf wordt geschoten.
