Op 1 augustus 2025 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg de beroepprocedures afgewezen van de Russische miljardair Gennadi Timtsjenko en zijn echtgenote Jelena. De rechter bevestigde dat het echtpaar onder de sancties van de EU blijft vallen, die zijn opgelegd wegens hun rol in het ondermijnen van de soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne. Ook moeten de Timtsjenko’s de proceskosten vergoeden. De beslissing volgt op het advies van de advocaat-generaal, die medio juli concludeerde dat de argumenten van het echtpaar juridisch onvoldoende onderbouwd zijn. Bijzonder was de nadruk van het Hof op de nauwe financiële verwevenheid van Jelena met de zakelijke belangen van haar man via een gezamenlijk fonds.
Sancties raken kern van het Poetin-regime
De sancties tegen vertrouwelingen van Vladimir Poetin vormen een essentiële pijler van de westerse druk op Rusland. Door individuen te raken die directe toegang hebben tot macht, kapitaal en invloed, worden de financiële fundamenten van het Kremlin ondermijnd. Oligarchen, topfunctionarissen en leiders van staatsbedrijven zoals Timtsjenko — die als sleutelfiguur geldt binnen Poetins economische netwerken — dragen actief bij aan de stabiliteit van de Russische autocratie. Wanneer hun tegoeden worden bevroren en bewegingsvrijheid beperkt, neemt ook de interne spanningsdruk binnen de elite toe. Dat maakt deze maatregelen niet alleen economisch, maar ook politiek en moreel doeltreffend.
Politieke reacties en oproepen tot verscherking van sancties
In de Verenigde Staten riep senator Richard Blumenthal recent op tot spoedbehandeling van een wet die sancties tegen Rusland tot vijf keer krachtiger zou maken. Hij stelde dat een stevige escalatie van restrictieve maatregelen het Kremlin kan dwingen tot beëindiging van de oorlog tegen Oekraïne, die inmiddels drieënhalf jaar aanhoudt. Zelfs Donald Trump, die in het verleden twijfels uitte over de effectiviteit van sancties, erkende dat dergelijke maatregelen onvermijdelijk zijn zolang Moskou weigert tot een vredesakkoord te komen.
Geaccumuleerd effect van sancties tast Russische slagkracht aan
Hoewel sancties zelden onmiddellijk resultaat opleveren, stapelt hun impact zich in de tijd op. Ze dwingen Rusland tot kostbare ontwijkstrategieën, beperken toegang tot technologie en kapitaal, en leggen reputatierisico’s op aan buitenlandse zakenpartners. De Russische economie is door de beperkingen van het Westen en diens bondgenoten — waaronder Japan, Zuid-Korea en Taiwan — structureel verzwakt. Moskou is technologisch afhankelijker geworden van derde landen zoals China, India, de VAE en Turkije, en ziet zich genoodzaakt om extra uitgaven te doen voor oorlog en importvervangende productie. De financiële manoeuvreerruimte van de centrale bank en overheid is aanzienlijk verkleind.
Noodzaak voor uitbreiding van westerse druk
Experts wijzen op het belang van aanvullende maatregelen, zoals sancties tegen de ‘schaduwvloot’ die Rusland inzet om olie-embargo’s te omzeilen, secundaire sancties tegen landen die exportrestricties ondermijnen, en volledige blokkade van het Russische betalingsverkeer. Daarnaast wordt gepleit voor een stop op de levering van strategisch materieel zoals boorapparatuur voor olie- en gaswinning, evenals hightech- en dual-use producten die Rusland zelf niet kan produceren. Deze stappen zouden het Kremlin verder isoleren, zijn militaire slagkracht aantasten en het vermogen beperken om hybride operaties tegen het Westen voort te zetten.
