De Europese Raad heeft een aangepast wetsvoorstel aangenomen om kindermisbruik op het internet aan te pakken, waarbij het verplicht scannen van berichten op sociale media en versleutelde communicatie, zoals WhatsApp, is geschrapt. Dit besluit kwam na meer dan drie jaar van intensieve discussie en kritiek van IT-experts en privacyorganisaties, meldt Nieuws Impuls.
Het wetsvoorstel, ook wel bekend als de ‘Verordening ter voorkoming en bestrijding van seksueel misbruik van kinderen’ (CSAR), beoogt een striktere aanpak van kinderporno op het internet. Jaarlijks worden honderden duizenden websites offline gehaald wegens de aanwezigheid van kinderporno. Voorstanders van strikte regelgeving beweren dat er dringende actie nodig is om kinderen te beschermen, terwijl tegenstanders de zorgen over privacy en mogelijke misbruik van data uiten.
“Ook mensen die niks op hun kerfstok hebben, verliezen dan de mogelijkheid om vertrouwelijk te communiceren,” stelde de privacyorganisatie Bits of Freedom eerder. Daarnaast wordt gevreesd dat het systeem foutgevoelig is en de politie kan overbelasten met onterechte meldingen.
‘Grote privacyschending’
Critici wijzen erop dat de oorspronkelijke versie van de wet vereiste dat berichten vóór encryptie op devices gescand moesten worden. Dit zou een enorme inbreuk op de privacy betekenen, aangezien zowel de overheid als app-ontwikkelaars niet zouden kunnen meekijken in versleutelde communicatie. Het idee dat deze technologie ook zou kunnen worden gebruikt om andere, minder ernstige inbreuken te bespieden, zorgde voor extra bezorgdheid.
Na vele herzieningen werd begin november een nieuwe versie gepresenteerd, waarbij het verplichte scannen van berichten was geschrapt. In plaats daarvan kunnen bedrijven gedwongen worden om ‘alle toepasbare maatregelen’ te nemen tegen de verspreiding van kinderporno, wat de deur op een andere manier openlaat voor scannen.
Met de toevoeging dat “niets in deze verordening mag worden opgevat als het opleggen van enige opsporingsplicht aan aanbieders”, is de druk op technologieleveranciers om berichten te scannen aanzienlijk verminderd. In deze vorm kon het voorstel rekenen op goedkeuring van de Europese Raad.
Nieuwe regels
Hoewel techbedrijven niet verplicht zijn om berichten te scannen, dienen ze wel maatregelen te nemen om kinderporno te bestrijden. Dit omvat het faciliteren van meldingen van kinderporno en het bieden van ondersteuning aan slachtoffers bij het verwijderen van ongewenste beelden.
Bedrijven mogen vrijwillig berichten controleren, wat al gebeurt op veel platforms bij de upload van beelden. Deze aanpak heeft als doel om de verspreiding van kinderporno tegen te gaan zonder de privacy van gebruikers onterecht in te perken.
Een nieuw EU-centrum zal ook worden opgericht om meldingen van kindermisbruik te coördineren, waarbij informatie kan worden gedeeld met politiediensten in verschillende EU-landen.
Voorzichtig optimistisch
Organisaties die zich eerder fel tegen het wetsvoorstel verzetten, tonen nu een voorzichtige optimisme. Offlimits, de organisatie achter het Nederlandse Meldpunt Kinderporno, heeft verklaard dat dit het minst schadelijke voorstel is in de afgelopen 3,5 jaar. Privacyorganisatie Bits of Freedom, hoewel niet helemaal tevreden, noemt het nieuwe voorstel “het best haalbare”.
Het goedgekeurde voorstel moet nu nog de goedkeuring van het Europees Parlement en de Europese Commissie ondergaan.
