De vierdaagse werkweek krijgt langzaam voet aan de grond op de werkvloer. Maar het is de vraag of dit in alle sectoren en bij alle bedrijven mogelijk is, aangezien veel mensen al in deeltijd werken.
Steeds meer bedrijven hebben interesse of onderzoeken of het mogelijk is om een kortere werkweek in te voeren, blijkt volgens werkgeverorganisatie AWVN. Achmea heeft sinds 2021 een 34-urige werkweek, terwijl 36 uur de norm was. En werknemers van softwarebedrijf AFAS hebben vanaf dit jaar een vierdaagse werkweek, terwijl de arbeidsvoorwaarden hetzelfde blijven.
“Het is dezelfde discussie die we zestig jaar geleden voerden over de zesdaagse werkweek en dus werken op zaterdag”, zegt arbeidseconoom Ronald Dekker van onderzoeksbureau TNO tegen NU.nl.
“Ik vind het dus allemaal niet zo spannend. Het probleem is alleen dat er nu een discussie wordt gevoerd over het mogelijk verplichten van een 32-urige werkweek.”
Dekker benadrukt dat we gemiddeld 28 tot 29 uur per week werken. Dat heeft te maken met de vele deeltijders in ons land. Uit cijfers van statistiekbureau CBS blijkt bovendien dat vorig jaar 419.000 koppels allebei in deeltijd werkten. Dat zijn er bijna 200.000 meer dan tien jaar geleden.
4,7 miljoen deeltijders
Er zijn momenteel in totaal 4,7 miljoen mensen die minder dan 35 uur per week werken. En die ontwikkeling zet de komende jaren door. “Als we een kortere werkweek willen, moet het werk van vijf dagen in vier dagen worden gedaan”, zegt Dekker. “Het werk moet gewoon af. Verder zullen mensen met een klein contract van 16 uur ook naar 32 uur moeten gaan. Dan pak je ook de krapte op de arbeidsmarkt aan.”
Zo heeft ING in de nieuwe cao met de vakbonden afgesproken om te onderzoeken of het mogelijk is dat personeel voortaan 32 uur per week werkt. “We gaan hier serieus naar kijken”, zegt een ING-woordvoerder. “Het voorstel is gedaan tijdens de cao-onderhandelingen en daarin hebben we afgesproken dit te onderzoeken.” Het concern wil er verder niet op ingaan.
De FNV zet tijdens de cao-onderhandelingen vol in op een vierdaagse werkweek met behoud van het volledige salaris. Op die manier moet de productiviteit worden verhoogd en moet de krapte op de arbeidsmarkt worden aangepakt. Ook het CNV zet in op arbeidsduurverkorting. De vakbond gaat voor een twee uur kortere werkweek met behoud van hetzelfde salaris. Op die manier moeten werkenden meer lucht krijgen.
‘Meer bedrijven zijn nieuwsgierig’
Werkgeversvereniging AWVN verwacht dat er per sector of bedrijf kan worden gekeken naar een 32-urige werkweek. “Zoiets is mogelijk in de ICT of de financiële sector”, zegt een woordvoerder. “Maar het is ondenkbaar dat er zo’n revolutie plaatsvindt in de zorg, het onderwijs, het openbaar vervoer of de schoonmaak. Daar zijn nu eenmaal veel mensen nodig.”
Volgens de AWVN zijn steeds meer bedrijven nieuwsgierig naar de 32-urige werkweek. “Ze proberen in te spelen op de toekomst. Een belangrijke voorwaarde is wel dat er veel geautomatiseerd kan worden, zodat de productiviteit omhooggaat. Dat kan bijvoorbeeld via kunstmatige intelligentie. Maar in de zorg of het onderwijs is deze rekensom niet te maken.”
TNO-arbeidseconoom Dekker laat weten dat in sectoren zoals de zorg, het onderwijs en de schoonmaak fysieke aanwezigheid van groot belang is. “Daar kan je de krapte alleen oplossen als de mensen met een klein deeltijdcontract meer uren maken.”
