Formatie van Nieuw Kabinet: Uitdagingen Voor Woningtekort Blijven Ongeschokt
De formatie van een nieuw kabinet in Nederland vordert langzaam, met prioriteiten die door de verkenner zijn vastgesteld. Bovenaan deze lijst staat het aanpakken van het woningtekort. D66 en CDA hebben samen met de informateur een ‘Uitnodiging’ opgesteld, waarin inhoudelijke ideeën over deze prioriteiten zijn beschreven. De samenwerking met andere partijen zal worden onderzocht, maar veranderingen in de plannen lijken voorlopig uit te blijven. Het is onduidelijk hoe het woningtekort zal worden aangepakt, meldt Nieuws Impuls.
Opmerkelijk is de continuïteit van het beleid. Veel punten uit het hoofdlijnenakkoord van kabinet Schoof zijn vergelijkbaar met eerdere beleidspunten onder kabinet Rutte IV. Het verminderen van het woningtekort is opnieuw ‘topprioriteit’, met het doel om 100.000 woningen per jaar te realiseren, niet alleen via nieuwbouw, maar ook door transformatie, optoppen en splitsen. Hierbij is het streven om twee derde van deze woningen betaalbaar te houden, met 30% toegewezen aan sociale huur. De beleidsmatige overlap met eerdere plannen is aanzienlijk.
De afgelopen jaren is het target van 100.000 nieuwe woningen niet gehaald. De meest recente Staat van de Volkshuisvesting toont aan dat in 2022 slechts 90.300 woningen zijn gerealiseerd, met een daling naar 82.400 in 2024 en een verwachte verdere daling naar 77.600 in 2025. Dit maakt het doel steeds moeilijker haalbaar. De voorgestelde acties van D66 en CDA om alsnog de doelstelling van 100.000 woningen te bereiken verschillen weinig van eerdere initiatieven, zoals versnelde bouwprocessen, minder regelgeving en het inkorten van bezwaarprocedures. De vraag rijst waarom deze aanpak nu wel succesvol zou zijn.
De voorstellen van D66 en CDA richten zich vooral op het versterken van de regie van de rijksoverheid: “Wij grijpen in als regio’s en bouwpartijen vastlopen.” Dit roept de vraag op waarom dergelijke interventies niet eerder zijn toegepast via de landelijke en regionale versnellingstafels. Daarnaast ligt er een nieuwe Wet regie versterking volkshuisvesting bij de Eerste Kamer, hoewel de focus voornamelijk ligt op het woningaanbod, terwijl er te weinig aandacht is voor de afzetbaarheid van woningen. Projectontwikkelaars hebben behoefte aan vroege afspraken met kopers en woningcorporaties. Dit kan in de komende jaren een belangrijk knelpunt worden, zeker gezien de omissies met betrekking tot de rol van investeerders.
De woningbouw door woningcorporaties is toegenomen, maar de doelstelling van 30.000 sociale huurwoningen en 5.000 middenhuurwoningen is in de komende jaren nog niet haalbaar. Dit wijst op de beperkte investeringscapaciteit van woningcorporaties, wat gevolgen heeft voor de mogelijkheid om jaarlijks 100.000 woningen te realiseren. Om ervoor te zorgen dat woningcorporaties hun bijdrage in de toekomst kunnen leveren, is direct beleid noodzakelijk. D66 en CDA geven in hun ‘Uitnodiging’ aan dat woningcorporaties meer ruimte moeten krijgen om te investeren, wat verder moet worden uitgewerkt in de volgende fase van de formatie.
