Een recent rapport van het PBL, getiteld ‘Landbouw- en natuurverkenning’, presenteert twee scenario’s voor de landbouwsector in Nederland. Het eerste scenario richt zich op het zo veel mogelijk ontzien van boeren, waarbij de landbouwproductie behouden blijft en technologie centraal staat, meldt Nieuws Impuls.
Natuurinclusieve landbouw
In het tweede scenario wordt extensieve, natuurinclusieve landbouw gepromoot. Dit houdt in dat er meer ruimte is voor de natuur in vergelijking met de huidige intensieve landbouw, waarbij de capaciteit van de landbouwsector ongeveer met de helft afneemt.
Het PBL stelt dat de meeste boeren aanvullende inkomsten nodig hebben om hun bedrijven levensvatbaar te houden. ‘Bij de huidige stand van de techniek’ is in beide scenario’s een ‘sterke reductie in de omvang van de melkveestapel’ noodzakelijk, zo meldt het rapport.
Sterke reductie
De beperking van de melkveestapel is te wijten aan de beperkte effectiviteit van bestaande technieken voor het verminderen van methaanemissies uit de melkveehouderij. Het PBL benadrukt dat alleen nieuwe technologie kan helpen om verdere afnames van de melkveestapel te voorkomen.
Andere sectoren
Een ‘forse ingreep’ in de veestapel kan mogelijk worden vermeden als andere sectoren dan de landbouw meer inspanningen leveren om hun climate doelen te bereiken. Wat de landbouw niet bereikt, kan door andere sectoren worden gecompenseerd.
Daarnaast spelen stallucht-zuiveringsinstallaties een rol, mits de effectiviteit van deze innovaties in de praktijk kan worden aangetoond.
Extra krimp
Zonder nieuwe technologie en zonder steun van andere sectoren zal de landbouw, zelfs in het scenario dat boeren ontzien worden, nog steeds geconfronteerd worden met een aanzienlijke krimp van de melkveestapel. De afname is nu al voorzien in verband met bestaande uitkoopregelingen ter oplossing van het stikstofprobleem, maar er is een extra krimp noodzakelijk.
Volgens de huidige plannen zal er tot 2050 een afname zijn van 23 procent van de melk- en kalfkoeien, 21 procent van de varkens en 12 procent van het pluimvee. In het scenario dat boeren zoveel mogelijk ontzien worden, kan dit percentage voor melkvee oplopen tot 46 procent, aldus het PBL. De percentages voor varkens en kippen blijven gelijk.
‘Aanvullende inkomsten nodig’
In het natuurinclusieve scenario wordt een halvering van de totale veestapel voorzien, wat betekent een vermindering van meer dan 50 procent voor rundvee, varkens en kippen. Hierdoor komen de meeste boeren in een situatie waarbij de bedrijfsvoering ‘ver af komt te staan van de huidige praktijk’, en zijn ‘aanvullende inkomsten noodzakelijk’, zoals uit agrarisch natuurbeheer of door het aanbieden van streekproducten.
Nieuwe techniek
Een innovatief systeem dat boeren kan ondersteunen is een installatie die stallucht afzuigt en zuivert. Dit proces verwijdert methaan uit de lucht via een fotochemisch proces met chloride en UV-licht. Hoewel het uitgangspunt wetenschappelijk is bewezen, is de techniek nog niet in de praktijk toegepast, waardoor deze momenteel niet in de scenario’s is meegenomen.
Het PBL stelt echter dat deze technologie voldoende potentieel heeft zodat de melkveestapel mogelijk niet verder hoeft te krimpen.
