Geld werd uitgegeven aan een borstvergroting voor een cliënt en vele bezoekjes aan een casino. Daaraan gaf directrice Nina B. van zorgbureau Victorie uit Almelo zelfs bijna twee miljoen euro uit. Maar ze gaat vrijuit. Voor de gemeente een nauwelijks te verteren uitspraak.
Eerder had zowel een bestuurs- als civiele rechter de gemeente Almelo nog in het gelijk gesteld. Het veelbesproken ‘casino-zorgbureau’ werd opgedragen het verkregen zorggeld terug te betalen.
De zaak rond Victorie kwam in 2018 aan het licht na verslaggeving door RTV Oost. Nina B. nam haar zorgcliënten mee naar het casino en fêteerde ze met peperdure cadeaus. De zorgonderneemster hield zich op dat moment bezig met de begeleiding van probleemjongeren.
Vrijspraak
De gemeente Almelo deed aangifte van fraude. Ook omdat er meer zorguren werden gedeclareerd dan er terug te vinden waren in de administratie. Maar het Openbaar Ministerie kwam tot twee keer tot de conclusie strafrechtelijk niets tegen B. te kunnen ondernemen en vroeg vrijspraak.
De rechter ging daar vandaag in mee. De rechtbank heeft niet kunnen vaststellen dat het geld dat B. uitgaf subsidiegelden waren. Behalve ministeries en gemeenten betaalden ook particulieren op de rekeningen van het zorgbureau. En het bureau maakte veel winst.
Dit is echt een bizarre zaak en de wereld op zijn kop.Eugène van Mierlo, wethouder Almelo
Volgens een grove schatting wordt jaarlijks voor 10 miljard euro gefraudeerd met zorggeld. Het OM heeft beperkte capaciteit en vaak is de fraude zeer moeilijk te bewijzen. “Zorgfraudeurs zijn bijzonder goed op de hoogte van de wet- en regelgeving en passen hun werkwijze daarop constant aan”, schrijft het Functioneel Parket, dat zich bezighoudt met de bestrijding van complexe fraude.
Dat is de Almelose wethouder Eugène van Mierlo een doorn in het oog. Hij adviseert als bestuurslid van het Informatieknooppunt Zorgfraude gemeenten hoe ze zich beter kunnen wapenen tegen malafide zorgbureaus.
Van Mierlo vindt de fraude in de zaak van Nina B. klip en klaar. Hij is dan ook zeer teleurgesteld in het OM. “We hebben in deze zaak alle paden bewandeld: bestuursrecht, civiel recht en strafrecht. Je wil doortastend optreden en het geld terughalen. We waren enorm verbaasd dat het OM niet tot vervolging wilde overgaan.”
Er is volgens de wethouder onvoldoende onderzoek gedaan naar het zorgbureau. “De sociale recherche heeft dat onderzoek wel goed gedaan. Er is slechte of geen zorg geleverd, maar wel gedeclareerd. Dat verzinnen we niet.”
Winsten
Uit onderzoek van de FIOD blijkt dat de directrice in zo’n drie jaar tijd 969.000 euro van het bedrijf heeft uitgegeven. Maar dat kan volgens het Openbaar Ministerie ook winst zijn. In het contract tussen de gemeente Almelo en Victorie stond ook niets over een maximaal winstpercentage dat het zorgbureau mocht hebben.
“Wat wij zien is dat een commercieel zorgbedrijf winst maakt via een subsidie. Daarna worden de winsten uitgegeven”, zo legde de officier van justitie uit.
Ook de strafrechter deelt dat oordeel en heeft op basis van het door justitie aangeleverde dossier niet kunnen vaststellen dat het geld dat de directrice opnam en uitgaf onderdeel was van de subsidie aan haar bedrijf. Behalve ministeries en gemeenten betaalden ook particulieren op de rekeningen.
Er was zodoende sprake van verschillende inkomstenbronnen. Hierdoor kan niet worden vastgesteld welke inkomende gelden afkomstig zijn van subsidies, aldus de rechtbank in het vonnis. “Met als gevolg dat ook niet kan worden bewezen dat de vrouw zich subsidiegelden heeft toegeëigend.”
Strakke contracten
“Dit is echt een bizarre zaak en de wereld op zijn kop”, zegt Van Mierlo. Al geeft hij toe dat de afspraken tussen het zorgbureau en de gemeente destijds ontoereikend waren. Het bedrijfsrisico was voor Victorie en de winsten ook. De gemeente heeft de voorwaarden inmiddels aangescherpt. “We hebben nu heel strakke contracten met maximaal vijf procent winst”, aldus Van Mierlo.
In aanloop naar deze strafzaak verloor de zorgonderneemster dus wel tal van civiele procedures. Zo oordeelde de Raad van State in 2022 dat ze ruim 670.000 euro aan subsidie voor beschermd wonen moet terugbetalen. Ook over een vordering over zorg in natura die niet was verleend, kreeg de gemeente gelijk. En na een procedure over zorggeld via persoons gebonden budgetten moet Victorie – dat inmiddels failliet is verklaard – dat bedrag ook terugbetalen.
