Een handelsoorlog tussen Europa en de Verenigde Staten kan de Nederlandse economie flink raken. Niet alleen loopt hierdoor de export naar de VS terug, ook zorgt het voor dalende aandelenkoersen en voorzichtige consumenten.
Dat stelt De Nederlandsche Bank (DNB) in zijn halfjaarlijkse voorspelling over de economie. De financieel toezichthouder denkt dat Nederland vooral in 2026 de gevolgen ondervindt van een escalerend handelsconflict. In dat jaar zou de verwachte economische groei vrijwel volledig verdampen.
De toezichthouder houdt rekening met een handelsoorlog, doordat de binnenkort aantredende Amerikaanse president Donald Trump van plan is invoerheffingen op te leggen aan producten die de VS uit het buitenland haalt. De EU heeft al laten doorschemeren in dat geval met tegenmaatregelen te komen.
DNB is in zijn berekeningen ervan uitgegaan dat Trump komt met een invoerheffing van 10 procent op alle goederen uit Europa. In hetzelfde scenario voert de VS heffingen van 60 procent in op Chinese producten. Beide handelsblokken zouden dan een kwartaal later dezelfde heffingen opleggen aan Amerikaanse producten.
Handelsoorlog zorgt voor onzekerheid
Ten eerste zorgt de invoerheffing ervoor dat de Nederlandse export naar de VS terugloopt. Daarnaast brengt het onzekerheid met zich mee. Dat wordt nog eens versterkt door de Russische oorlog tegen Oekraïne en de onrust in het Midden-Oosten.
Dit alles vertaalt zich onder meer in dalende aandelenkoersen en minder consumentenvertrouwen. Ook gaan kredietverstrekkers hogere rentes vragen, waardoor bedrijven meer geld kwijt zijn voor het financieren van hun activiteiten.
Komend jaar zijn de gevolgen volgens DNB nog beperkt. Maar het jaar erop zou van de verwachte 1,5 procent groei er nog 0,4 procent overblijven.
Met zijn voorspelling spreekt DNB een recent onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) tegen. Die stelde dat eventuele Amerikaanse invoerheffingen maar beperkt van invloed zijn op onze economie. DNB denkt daar anders over, omdat de toezichthouder ook kijkt naar de bredere gevolgen voor bijvoorbeeld prijzen en de algehele economie.
Hogere lonen zorgen in 2025 voor groei
Komend jaar zijn de gevolgen van de mogelijke handelsoorlog nog beperkt. Hierdoor komt de groei naar verwachting uit op 1,5 procent. Dat is beter dan de 0,9 procent van dit jaar.
Dit komt vooral doordat Nederlanders het geld meer laten rollen. De koopkracht van de gemiddelde Nederlander stijgt komend jaar. Dit komt doordat de lonen (4,5 procent) harder groeien dan de inflatie (3 procent). Ook speelt mee dat bedrijven waarschijnlijk meer investeren en dat de overheid zijn bestedingen opvoert.
Met een inflatie van 3 procent zit Nederland wel boven het Europese gemiddelde. Naast de hogere lonen spelen ook onder meer belasting- en huurverhogingen een rol. De verwachting is dat de hogere inflatie langere tijd aanhoudt.
“Een inflatie van 3 procent is voor even geen probleem, maar dit niveau moet zich niet verankeren in de verwachtingen van mensen en bedrijven”, stelt Olaf Sleijpen, directeur Monetaire Zaken en Financiële Stabiliteit bij DNB. Hij vreest dat 3 procent het nieuwe normaal wordt. “En dat kost ons koopkracht en holt onze concurrentiepositie uit.”
