De Tweede Kamer wil dat Syrische vluchtelingen even naar hun thuisland kunnen reizen om te kijken of ze definitief naar Syrië willen terugkeren. Maar het kabinet ziet daar niks in, laat asielminister Marjolein Faber maandag weten.
Kati Piri (GroenLinks-PvdA) en Henri Bontenbal (CDA) vroegen in een motie om zo’n zogenoemde go and see-regeling. Daarmee zou per Syrisch gezin één volwassene vanuit Nederland naar Syrië (en terug) kunnen reizen zonder dat hun verblijfsstatus in Nederland in gevaar komt.
Vluchtelingen die nog in een asielprocedure zitten of een tijdelijke verblijfsvergunning hebben, mogen momenteel niet naar het land van herkomst afreizen. Zij zitten immers in het asielproces, omdat de situatie in hun herkomstland te gevaarlijk zou zijn.
Reizen deze mensen wél af naar hun land van herkomst, dan kan hun asielaanvraag worden afgewezen of hun tijdelijke vergunning worden ingetrokken. Heel soms wordt er een uitzondering gemaakt, bijvoorbeeld als een naast familielid overlijdt.
‘Geen lichtzinnig besluit’
Een meerderheid van de Kamer – de motie kreeg steun van onder meer coalitiepartij NSC – wil dat het kabinet een uitzondering maakt voor Syriërs. Sinds de val van het regime van de Syrische president Bashar Al Assad is de situatie in het land immers veranderd. In onderstaand artikel leggen we de nog altijd ingewikkelde situatie in het land uit.
Er zijn Syriërs die erover nadenken terug te keren. De Kamer wil hen daarbij helpen door ze een kijkje te laten nemen in het land zonder dat het effect heeft op hun asielprocedure. Het is namelijk geen lichtzinnig besluit om te nemen, benadrukte Piri vorige week tijdens een debat met minister Faber.
Een soortgelijke regeling was er in de jaren negentig voor oorlogsvluchtelingen in Bosnië.
Kabinet vindt regeling in strijd met asielrecht
Maar het kabinet ziet er weinig in. Faber gaf daar tijdens het debat vorige maand al een reden voor: het zou in strijd zijn met het asielrecht. “Men is gevlucht voor het gevaar en dan kan men toch terug gaan om te kijken. In hoeverre is dat gevaar er dan nog?”, vroeg de minister zich af.
Faber besprak de motie vrijdag in de ministerraad en daar kwamen de bewindslieden tot dezelfde conclusie. “Als Syrische asielzoekers of houders van een vergunning voor bepaalde tijd terugkeren naar Syrië, daar veilig zijn en vervolgens weer veilig kunnen terugkeren, is dat een indicator dat van asielgerelateerde vrees geen sprake (meer) is”, licht Faber toe in een brief die ze maandag naar de Tweede Kamer stuurde.
Ook het kabinet wil vrijwillige terugkeer stimuleren, maar daarbij is het dus niet mogelijk om later weer naar Nederland te komen. Faber liet deze maand nog flyertjes in azc’s verspreiden waarmee Syriërs informatie op kunnen vragen over een terugkeer naar hun thuisland en hoe het ministerie hierbij kan helpen. De minister kondigde haar campagne aan via X met de tekst: “Suikerfeest weer thuis vieren? Onze voorlichtingscampagne voor vrijwillige terugkeer naar Syrië is gestart!”
Van gedwongen terugkeer is overigens nog geen sprake. Het kabinet wil hier wel naar kijken als de situatie in Syrië weer veilig genoeg is. De veiligheidssituatie wordt naar verwachting in mei onderzocht.
