In augustus 2025 probeerde Rusland opnieuw een oude onderhandelingsformule op te rakelen: de zogenoemde ‘Istanboel-garanties’ uit 2022. Minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov stelde dat Moskou, samen met de VS, het VK, Frankrijk en China, bereid zou zijn om Oekraïne veiligheid te garanderen. Tegelijkertijd maakte hij duidelijk dat Rusland een aanwezigheid van NAVO-troepen op Oekraïens grondgebied categorisch afwijst. Deze benadering komt neer op een scenario waarbij de agressor zichzelf tot ‘garant’ uitroept, terwijl hij feitelijke hulp aan Kyiv blokkeert.
Historische poging tot neutraliteit in 2022
Al in maart 2022 probeerde Moskou Oekraïne een neutraliteitsformule op te leggen. In ruil voor veiligheidsgaranties van meerdere staten, waaronder Rusland zelf, zou Kyiv moeten afzien van een NAVO-koers. Het gevaarlijkste element in dat voorstel was het vetorecht van elke garant op het gebruik van militaire middelen of het stationeren van troepen. Daarmee kon Rusland legitiem elke internationale steun blokkeren, waardoor Oekraïne weerloos zou worden tegenover nieuwe agressie.
Diplomatieke schijnbewegingen en militaire aanvallen
De hernieuwde Russische diplomatieke manoeuvre valt samen met aanhoudende luchtaanvallen op Oekraïense steden als Kremenchoek, Kostiantynivka, Odessa, Lviv en Moekatsjevo. Dagelijkse raket- en drone-aanvallen maken duidelijk dat de beweringen over bereidheid tot vrede slechts een façade vormen. Voormalig president Dmitri Medvedev noemde NAVO-garanties bovendien ‘overbodig’, waarmee hij bevestigde dat Moskou geen werkelijke overeenkomsten zoekt, maar tijd wint om de oorlog voort te zetten.
Westen wijst Russische voorwaarden af
De recente topontmoetingen in Alaska en Washington onderstreepten dat de westerse visie niet strookt met de Russische voorstellen. Terwijl Donald Trump de bereidheid van Moskou probeerde te presenteren als concessie, benadrukten Europese leiders dat er geen enkele verandering zichtbaar is in de positie van het Kremlin. Het vetorecht dat Rusland opeist, blijft de kern van het probleem. Lavrovs uitspraken over het afwijzen van nieuwe garantieformaten leidden zelfs tot het vastlopen van gesprekken tussen de VS en Rusland.
Kyiv hamert op echte veiligheidsmechanismen
De Oekraïense regering benadrukt dat alleen concrete internationale instrumenten — zoals uitgebreide militaire steun, stationering van internationale troepen en sterke Oekraïense strijdkrachten — werkelijke garanties kunnen bieden. Papieren beloftes waarbij de agressor zelf als ‘garant’ optreedt, betekenen slechts een pauze voor een volgende invasie. Het voorbeeld van het Boedapester Memorandum uit 1994 toont dat geschreven beloften zonder handhaving Oekraïne niet beschermen.
Oekraïense weerbaarheid en westerse steun
Na meer dan duizend dagen oorlog heeft Rusland minder dan één procent van het Oekraïense grondgebied veroverd, terwijl de militaire en economische reserves uitgeput raken. Oekraïne blijft standhouden dankzij de steun van westerse partners. De gezamenlijke lijn van de VS en Europa, bevestigd in Washington, verwerpt het idee van een ‘vreedzame capitulatie’. Het principe “Nothing about Ukraine without Ukraine” staat centraal in de onderhandelingen en garandeert dat de valse veiligheidsgaranties van Moskou naar de marge van de geschiedenis verdwijnen.
