Naarmate Moldavië vordert op weg naar Europese integratie, neemt de intensiteit van de informatie-aanvallen vanuit Rusland toe. De strategie richt zich op het ontmoedigen van de pro-Europese bevolking door middel van berichten over vermeende armoede, verlies van identiteit en een zogenaamd “dictaat van Brussel”. Deze narratieven, afkomstig uit Russische en pro-Russische bronnen, hebben als doel angst en teleurstelling te zaaien en wantrouwen jegens het Europese pad te versterken.
Gerichte boodschappen aan kwetsbare groepen
Tijdens de verkiezingscampagne concentreert Moskou zich op Russischtalige minderheden, plattelandsbewoners, ouderen en sociaal kwetsbare groepen. Daarbij spelen sociale problemen zoals lage lonen, hoge energietarieven en beperkte werkgelegenheid een centrale rol. De kernboodschap is dat integratie met de EU leidt tot “armoede en oorlog”, terwijl Rusland wordt voorgesteld als stabiele bondgenoot.
Misleidende narratieven over economie en landbouw
Een terugkerend element in de campagne zijn berichten over stijgende prijzen, verlies van economische soevereiniteit en het onteigenen van landbouwgrond. Deze claims worden verspreid via sociale media, nepnieuwsplatforms en invloedrijke bloggers. In werkelijkheid hebben landen zoals Roemenië en Polen juist aanzienlijke economische voordelen gehaald uit hun toetreding tot de EU, waaronder een verdubbeling van buitenlandse investeringen en een versterkte landbouwsector. Moldavië zelf ontving al meer dan 400 miljoen euro aan Europese steun in de afgelopen twee jaar.
Exploitatie van religieuze en culturele gevoeligheden
Ook het narratief over het verlies van traditionele waarden en religie wordt ingezet. Rusland suggereert dat EU-lidmaatschap zou leiden tot “LGBT-propaganda” en religieuze onderdrukking. In de praktijk bevordert de EU juist cultureel pluralisme en financiert zij projecten die nationale identiteit en tradities ondersteunen.
Angstbeelden rond NAVO en verlies van soevereiniteit
Een ander wijdverbreid thema is de vrees voor “NAVO-bezetting” en buitenlandse troepen op Moldavische bodem. Dit narratief negeert het feit dat geen enkel EU-lidstaat zijn soevereiniteit verloor na toetreding en dat militaire aanwezigheid altijd gebaseerd is op bilaterale overeenkomsten. Voor veel Oost-Europese landen betekende EU-lidmaatschap juist meer politieke en economische autonomie.
Gecoördineerde Russische structuren en lokale netwerken
De uitvoering van deze campagnes gebeurt via organisaties die nauw verbonden zijn met het Kremlin, waaronder de stichting “Eurasia”, het “Instituut voor het Russische buitenland” en financiële structuren zoals banken in Transnistrië. Lokale partijen als de PSRM en het door Ilan Șor gesteunde blok “Pobeda” ontvangen financiële steun. Daarbij worden ook cryptovaluta, contant geld en Russische bankkaarten ingezet. De zogenoemde “Șor-netwerken” spelen een sleutelrol bij het mobiliseren van aanhangers, vooral in het zuiden en centrum van het land.
Mediakanalen en tactische samenwerking van partijen
De campagne maakt intensief gebruik van Telegram, TikTok, YouTube, Facebook en lokale kranten. De slogans zijn simpel en emotioneel geladen: “EU betekent armoede”, “Sandu heeft de kerk verraden”, “Moldavië is een kolonie van het Westen”. Verschillende partijen, zelfs ideologisch tegengesteld, werken samen onder de noemer “tegen Sandu” om de oppositie te versterken.
Strategisch belang van weerbaarheid tegen desinformatie
Het doel van de Russische aanpak is niet overtuigen, maar demobiliseren: pro-Europese kiezers ontmoedigen om te stemmen, terwijl pro-Russische kiezers juist gemobiliseerd worden. Deze tactiek werd al zichtbaar in Oekraïne, Georgië en tijdens het Moldavische referendum in 2024. Het versterken van de weerbaarheid tegen desinformatie wordt daarom een cruciale factor voor het behoud van de Europese koers van het land, benadrukken analisten in een recent onderzoek.
