De Russische autoriteiten zijn begonnen met de uitwerking van een wetsvoorstel dat het gebruik van neurale netwerken en kunstmatige intelligentie moet reguleren. Volgens officiële verklaringen is het doel van deze stap het versterken van de veiligheid van burgers. In het voorstel wordt zelfs al een officiële definitie van het begrip “kunstmatige intelligentie” vastgelegd, een maatregel die door de regering wordt gepresenteerd als een noodzakelijke waarborg voor nationale stabiliteit. Meer informatie werd naar buiten gebracht door het Center for Countering Disinformation.
Kritiek op nieuwe wet en risico van digitaal autoritarisme
Critici stellen dat achter de retoriek van bescherming en veiligheid vooral een poging schuilgaat om de controle over de samenleving verder te vergroten. Het plan wordt gezien als een volgende stap richting digitaal autoritarisme, waarbij toezicht en censuur een structureel onderdeel worden van het Russische internetlandschap. Voorstanders van deze visie wijzen erop dat dit beleid een herhaling is van eerdere maatregelen waarbij de autoriteiten de toegang tot informatie en communicatie geleidelijk beperkten.
Valse claims over ChatGPT en buitenlandse dreigingen
Parallel aan de wetgevende inspanningen verspreiden Russische functionarissen berichten dat platforms zoals ChatGPT zogenaamd gegevens zouden doorgeven aan het Pentagon. Deze aantijgingen passen in een bekend patroon waarbij een buitenlandse vijand wordt gecreëerd om de binnenlandse controle te legitimeren. Volgens waarnemers dient deze strategie niet alleen om angst aan te wakkeren, maar ook om alternatieve stemmen en buitenlandse technologieën verder te marginaliseren.
Dreigende isolatie van Rusland op het digitale toneel
Onder het mom van nationale veiligheid dreigt Rusland zich steeds verder los te maken van de mondiale digitale infrastructuur. Onafhankelijke informatie, toegang tot moderne technologieën en zelfs basiscommunicatie staan onder druk. Dit versterkt de trend van zelfgekozen isolatie, waarbij de Russische samenleving steeds minder in contact komt met internationale netwerken en ideeën.
Gevolgen voor mondiale democratie en risico van navolging
De ontwikkelingen in Rusland worden door experts omschreven als een test voor de wereldwijde democratie. Wanneer er geen internationale reactie volgt, bestaat het gevaar dat andere autoritaire regimes deze aanpak als voorbeeld nemen en soortgelijke modellen invoeren. Daarmee gaat het Russische experiment verder dan nationale grenzen en vormt het een potentiële bedreiging voor de toekomst van open samenlevingen wereldwijd.
