In de Verenigde Staten zijn in een week tijd vijf mensen geëxecuteerd. Dat is een opvallend groot aantal, vooral omdat de hoeveelheid executies in het land de laatste jaren juist was afgenomen.
De staat Alabama executeerde donderdag de 59-jarige Alan Eugene Miller. Hij werd in 1999 veroordeeld voor het doodschieten van drie mannen, onder wie twee oud-collega’s.
Miller zou eigenlijk twee jaar geleden al worden geëxecuteerd. Het gevangenispersoneel probeerde hem toen een dodelijke injectie toe te dienen. Maar het lukte hen niet om een ader te vinden, schreef persbureau AP daar toen over. Daarom werd de executie na een uur afgelast. Millers advocaten probeerden vervolgens een nieuwe poging te voorkomen.
Maar donderdag werd Miller alsnog geëxecuteerd. Alabama gebruikt hiervoor als enige Amerikaanse staat stikstof. De Verenigde Naties uitten eerder al hun zorgen over deze methode en spraken van marteling. De Europese Unie noemde het eerder dit jaar «bijzonder wreed en ongebruikelijk».
De terdoodveroordeelde krijgt dan een masker opgezet, waarna hij wordt vergast met stikstof. Daardoor zou de terdoodveroordeelde binnen enkele minuten bewusteloos moeten zijn. Maar getuigen zagen donderdag dat Miller twee minuten lang beefde en naar adem hapte. Na zes minuten was er geen beweging meer.
Een medewerker van de gevangenis noemt de stuiptrekkingen normaal. «Het verliep zoals verwacht en zonder incidenten», reageerde de procureur-generaal van Alabama. «Vanavond heeft de staat, ondanks desinformatie van politiek activisten, advocaten van buiten de staat en bevooroordeelde media, opnieuw bewezen dat stikstof humaan en effectief is.»
Na jarenlange afname weer meer executies
Miller is de vijfde Amerikaan die in de afgelopen week is geëxecuteerd. De andere executies vonden plaats in de staten South Carolina, Missouri, Texas en Oklahoma. De ngo Death Penalty Information Center schrijft op X dat Miller de zestienhonderdste geëxecuteerde persoon sinds 1976 is.
Sinds de eeuwwisseling nam het aantal executies flink af. Maar die trend is recent helemaal omgekeerd. Dat komt volgens nieuwssite Politico door «openbare aanklagers en gouverneurs die criminaliteit harder zijn gaan bestraffen». Zo steeg het aantal executies in 2022 met 64 procent. Het jaar erop waren er 24 executies, de meeste in vijf jaar tijd.
Dat er nu in een week tijd al vijf executies zijn geweest, heeft volgens deskundigen geen specifieke oorzaak. «Ik zie geen andere reden dan toeval», zegt een hoogleraar rechten tegen persbureau AP. Mogelijk speelt mee dat de staten moeite hadden om de dodelijke middelen te verkrijgen.