Redactie
Het Nederlandse kabinet moet van Brussel zuiniger zijn, anders krijgt ons land over enkele jaren een te groot begrotingstekort. Dat stelt de Europese Commissie dinsdag. Nederland is het enige land waarvan de begroting is afgekeurd.
Europese regels schrijven voor dat het begrotingstekort (alle uitgaven van de overheid minus alle inkomsten) niet groter mag zijn dan 3 procent van de hele economie. Ons land dreigt over enkele jaren over die grens heen te gaan. Het kabinet zou daarom aanvullende bezuinigingen moeten doorvoeren. De EU doet overigens geen uitspraken over waar Nederland op zou moeten bezuinigen.
De Europese Commissie heeft voor 22 lidstaten beoordeeld of hun overheidsuitgaven in lijn liggen met de nieuwe begrotingsregels. Het begrotingstekort van Nederland zal volgens de Commissie naar verwachting oplopen van 0,2 procent dit jaar naar 2,4 procent over twee jaar. Om te voorkomen dat het tekort daarna verder oploopt, zijn extra maatregelen nodig.
Eurocommissaris Paolo Gentiloni (Economie en Financiën) was duidelijk in zijn oordeel. «Nederland voldoet niet aan de aanbevelingen omdat de netto-uitgaven boven de gestelde plafonds liggen.» De Europese Commissie vindt dat Nederland een nieuw plan voor de middellange termijn moet opstellen, zei Eurocommissaris Valdis Dombrovskis (Handel). De EU-lidstaten moeten daar dan mee instemmen.
De verslechtering voor de middellange termijn komt onder meer door geplande belastingverlagingen en een hervorming van het militaire pensioenstelsel. Ook speelt een rechterlijke uitspraak over ten onrechte betaalde vermogensbelasting een rol, wat het tekort volgend jaar met ongeveer 0,5 procentpunt verhoogt.
Gevolgen voor Nederland nog beperkt
De gevolgen van het Europese oordeel zijn voorlopig beperkt. De EU kan ingrijpen als een land de begrotingsregels daadwerkelijk overtreedt, maar zover is het dus nog niet. Wel is de Brusselse kritiek opmerkelijk, omdat Nederland er in het verleden vaak bij andere landen op aandrong binnen de begrotingsregels te blijven.
Minister van Financiën Eelco Heinen wijst er in een eerste reactie op dat Nederland nog altijd ruimschoots aan de regels voldoet. Hij wijst op de naar eigen zeggen zeer lage staatsschuld, die momenteel 45 procent bedraagt van de omvang van de economie. Dat is «de helft van het Europees gemiddelde», aldus de minister tegen RTL.
Toch «omarmt» Heinen het advies van de Europese Commissie. Hij vindt al veel langer dat meer nodig is om de Nederlandse overheidsfinanciën ook op de langere termijn op orde te krijgen.
Het kabinet staat daarbij voor de keuze tussen bezuinigingen en lastenverzwaringen. VVD’er Heinen weet wel waar zijn voorkeur ligt. «We geven te veel uit, dan moet je het ook daar zoeken.» Wel voegt hij eraan toe dat dit binnen de coalitie lastige discussies kan geven. «Niemand vindt het leuk om te bezuinigen of lasten te verzwaren.»
Buurlanden moeten nog door de keuring
De EU heeft nog niet de begrotingen van alle 27 lidstaten kunnen bekijken. De financiële plannen van onder meer België, Duitsland en Hongarije moeten nog worden beoordeeld.
Dat de plannen van veel andere lidstaten zijn goedgekeurd, betekent niet dat zij geen problemen hebben. Sommige landen hebben op dit moment al een begrotingstekort van meer dan 3 procent. Maar zij hebben verbetering in het vooruitzicht gesteld en hebben daarom toch groen licht gekregen van Brussel.
