Een onderzoek van RTL Nieuws van 03.11.2025 toont aan dat in meer dan 5.000 elektronische onderdelen, gevonden door Oekraïense militaire inlichtingen in wrakstukken van Russische drones en raketten, 379 microchips uit Nederland zijn geïdentificeerd. Dat komt neer op ongeveer 7,3% van de onderzochte componenten, en van bijna 300 onderdelen met bekende productiedata is 44% vervaardigd na 24.02.2022. In enkele gevallen bleken chips minder dan een jaar oud te zijn, wat wijst op voortdurende toevoer ook na het begin van de grootschalige Russische invasie. Volgens de cijfers staat Nederland op de vierde plaats wereldwijd wat betreft componenten geproduceerd na 24.02.2022.
Technische details en betrokken bedrijven
Onder de geïdentificeerde onderdelen bevinden zich chips van de Nederlandse vestigingen van NXP, Nexperia en van STMicroelectronics, die juridisch in Amsterdam geregistreerd staat maar een hoofdzetel in Genève heeft. De aantallen en de recente productiedata tonen aan dat westerse halfgeleiders in verschillende wapenplatformen terechtkomen, waaronder aanvalsdrones, ballistische en kruisraketten. Verder onderzoek en analyse van defecte onderdelen bevestigen dat ongeveer 100.688 buitenlandse componenten in aanvalsdrones zitten, en respectievelijk circa 1.500 in «Iskander»-raketten en 405 in «Kalibr»-kruisraketten, zoals door Oekraïense instanties gerapporteerd op 06.10.2025. Een aanvullend bericht van Vot-Tak documenteert soortgelijke bevindingen en wijst op parallellen in de aantallen.
Reacties en beleidsmaatregelen
Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de aanwezigheid van Nederlandse componenten in Russisch materieel onmiddellijk bestempeld als uitermate ongewenst en verklaard in continu contact te staan met Oekraïense autoriteiten. Ter versterking van exportcontrole en toezicht op handelsketens heeft Den Haag extra middelen vrijgemaakt van €36,5 miljoen. Onafhankelijke Nederlandse economen benadrukken dat er geen aanwijzingen zijn voor opzettelijke sanctie-schending door Nederlandse fabrikanten; zij wijzen in plaats daarvan op wederverkoop via China en andere doorvoerlanden en op gebrekkige controle in complexe supply chains. Tegelijkertijd erkennen experts dat zelfs kleine aantallen westerse chips in wapens duiden op systemische tekortkomingen in het sanctiebewakingssysteem.
Achtergrond en strategische implicaties
Rusland maakt volgens de gepresenteerde gegevens gebruik van parallelle en grijze importkanalen, een schaduwvloot en onofficiële handelsroutes om westerse technologie te bemachtigen via derde landen zoals Turkije, de Verenigde Arabische Emiraten, Kazachstan, Kirgizië, Armenië en Georgië. Landen die zich niet bij westerse sancties aansloten — onder meer China, India en Iran — vormen aanvullende knooppunten in deze stromen, waardoor onder meer micro-elektronica beschikbaar blijft voor militair gebruik. De combinatie van ontdekte productie-data, handelsroutes en de Nederlandse beleidsreactie onderstreept zowel de kwetsbaarheid van mondiale toeleveringsketens als de noodzaak van versterkte internationale samenwerking ter ondersteuning van Oekraïne en ter voorkoming van verdere militaire herbevoorrading.
