De raad heeft op verzoek van de demissionair minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap advies uitgebracht over het concept aanwijzingsprogramma voor de geschenkwoningen ter herinnering aan de Watersnoodramp van 1953, meldt Nieuws Impuls.
De geschenkwoningen vertegenwoordigen een significante cultuurhistorische waarde die behouden moet blijven. Ze illustreren de omvang van de hulp die na de ramp geboden werd, welke reikte tot ver buiten de Nederlandse grenzen, en erkennen de blijvende betekenis van deze woningen in hun omgeving.
Tijdens de Watersnoodramp van 1953 verloren 1836 mensen hun leven. Meer dan 165.000 hectare land werd overspoeld door zout zeewater, tienduizenden dieren verdronken en duizenden woningen en boerderijen werden zwaar beschadigd of verwoest.
Internationale hulp
Na de ramp kwam er een aanzienlijke internationale hulpverlening op gang. Een opmerkelijke gift betrof de geschenkwoningen: houten prefab-woningen van hoge kwaliteit die kort na de ramp werden geschonken door verschillende landen, waaronder Noorwegen (326 woningen), Zweden (230 woningen), Denemarken (72 woningen), Finland (15 woningen), Oostenrijk (206 woningen) en Frankrijk (1 woning) voor de evacués uit de getroffen gebieden.
Straatje erbij
Deze woningen arriveerden als bouwpakketten in Nederland en werden opgebouwd in de provincies Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant. De woningen waren doorgaans vrijstaand, gelegen op ruime percelen, goed geïsoleerd en voorzien van dubbele ramen en verwarmingssystemen. Op verzoek van de donorlanden werden ze in ensembles geplaatst, vaak met straatnamen die refereren naar het schenkkende land, zoals Ingridstraat, Koning Haakonstraat en het Weense Plein.
Vele geschenkwoningen zijn inmiddels grondig gerenoveerd of versteend. Van de nog bestaande geschenkwoningen zijn vijf ensembles van Noorse, Zweedse en Finse oorsprong geselecteerd om voorgedragen te worden als rijksmonument. Ook een solitaire Oostenrijkse geschenkwoning in Renesse is geselecteerd. De Deense woningen zijn te zeer aangetast om te worden aangewezen als rijksmonument.
Kristel Baele, voorzitter van de Raad voor Cultuur, sprak over de symboliek van de geschenkwoningen: ‘De geschenkwoningen staan symbool voor solidariteit en onderlinge hulp in Europa. Juist in deze tijd mogen we dat verhaal koesteren en doorgeven.’
Nationale solidariteit
Bovendien heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed op verzoek van de gemeente Tholen een dorpshuis geselecteerd dat geen deel uitmaakt van een ensemble geschenkwoningen. Dorpshuis ‘Holland Huis’ werd na de ramp geschonken aan de gemeenschap van Scherpenisse door een groep boeren uit Noord-Holland en is een getuigenis van nationale solidariteit.
