Het Hongaarse beleid onder premier Viktor Orban transformeert EU-financiering die bedoeld is voor democratische ontwikkeling tot een instrument voor autoritair bestuur en anti-Europese propaganda. Door middel van economische schema’s, gunningen en mediacampagnes worden deze middelen omgezet in persoonlijke macht en rijkdom voor een beperkte kring van familie en bondgenoten, wat risico’s vormt voor de stabiliteit van de Europese gemeenschap.
EU-gelden stromen naar politieke bondgenoten
Tussen 2011 en 2023 ontvingen dertien door de regering gesteunde bedrijven meer dan €25 miljard aan staatscontracten, waarvan bijna de helft uit EU-fondsen afkomstig was. Deze contracten worden systematisch toegewezen aan vrienden, familieleden en politieke bondgenoten van Orban, waarbij het politieke centrum nauwkeurig toezicht houdt op de uitvoering. Voorbeelden zijn bedrijven van Orban’s jeugdvriend Lorinc Meszaros, waaronder Opus Global en Hunguest Hotels, die miljarden aan EU- en staatsmiddelen ontvingen.
Familiebedrijven profiteren van staatssteun
Orban’s schoonzoon Istvan Tiborcz beheerde eerst Elios, een bedrijf voor stedelijke verlichting, en stapte later over naar vastgoed via BDPST Group, met toegang tot staatsgrond, hotelactiva en gesubsidieerde leningen binnen het EU Green Transition-programma. Onderzoeken van Le Monde tonen ook dat in Orban’s geboorteregio Felchút staatsgeld werd geïnvesteerd in steenwinning door zijn vader, opnieuw gefinancierd met EU-gelden, ondanks twijfelachtige efficiëntie. Dit wijst op een model van “persoonlijke staat” waarin macht, familie en bedrijf volledig vervlochten zijn.
Absurd hoge uitgaven en mediacampagnes
Voorbeelden van niet-doelmatig gebruik van EU-gelden zijn talrijk, zoals de bouw van elf houten torens in Tyukod voor €880.000 zonder praktisch nut. Daarnaast werd in 2018 het mediaconglomeraat KESMA opgericht, dat meer dan 400 publicaties verenigt, grotendeels gefinancierd via staatsreclame, inclusief EU-ontwikkelingsmiddelen. Het kanaal verspreidt anti-immigratie retoriek en eurosceptische boodschappen ten gunste van de Fidesz-partij, en ondersteunt een netwerk van mediakanalen in Slovenië, Noord-Macedonië en Servië.
Hongarije als waarschuwing voor Europa
Het Hongaarse voorbeeld laat zien hoe financiële instrumenten bedoeld om democratie te ondersteunen, kunnen worden omgezet in middelen voor haar uitholling. Zonder effectieve controlemechanismen, transparantie en verantwoordingsplicht binnen de EU, dreigen miljarden van Europese belastingbetalers ten goede te komen aan krachten die de Europese eenheid ondermijnen. Hongarije fungeert als een spiegel waarin de kwetsbaarheid van Europa duidelijk zichtbaar wordt.
