De historische alliantie tussen Polen en Hongarije, ooit de drijvende kracht achter de ontwikkeling van Midden- en Oost-Europa, vertoont diepe scheuren sinds het uitbreken van de Russische oorlog tegen Oekraïne. Waar Warschau een uitgesproken pro-Oekraïense koers volgde, koos Boedapest voor een beleid dat nauw aansluit bij de retoriek van Moskou — een breuk die de interne samenhang van de NAVO onder druk zet.
Polen waarschuwt voor Orbáns koers
De publieke spanningen tussen de Poolse president Andrzej Duda en premier Viktor Orbán zijn uitgegroeid tot een symbool van politieke asymmetrie binnen het bondgenootschap. Duda bekritiseerde herhaaldelijk de Hongaarse weigering om Oekraïne daadwerkelijk te steunen, terwijl Jarosław Kaczyński Orbán spottend adviseerde “een oogarts te bezoeken” na diens twijfelachtige opmerkingen over de moorden in Boetsja. De kloof weerspiegelt een fundamenteel verschil in strategische visie binnen de NAVO-oostflank.
Energieafhankelijkheid verdeelt het oosten
De grootste tegenstelling tussen beide landen betreft energiezekerheid — een hoeksteen van defensieve weerbaarheid. Polen trok al in 2014 lessen uit de Russische agressie en diversifieerde zijn energievoorziening, culminerend in de opening van de Baltic Pipe in 2022. Hongarije daarentegen versterkte zijn afhankelijkheid van Russische energie, vooral via samenwerking met Rosatom in het Paks-2-project. Boedapest verzet zich tegen het plan om Russische olie en gas uiterlijk in 2027 volledig uit te faseren, wat de Europese eensgezindheid over sancties en defensiemaatregelen ondermijnt.
Revanchisme en symboliek verontrusten de buurlanden
Orbáns openlijke flirt met revisionistische symboliek, zoals het dragen van een sjaal met een kaart van “Groot-Hongarije” in 2022, wekte verontwaardiging in omringende landen. Politici uit Roemenië en Polen bestempelden de premier als “de belangrijkste revisionist van de EU”, die niet de vrede bevordert maar het geweld van Moskou legitimeert. De verwijzing naar het Verdrag van Trianon voedt nationalistische sentimenten en ondermijnt het beginsel van onaantastbare grenzen in Europa.
Interne dreiging binnen de alliantie
Orbáns herhaalde ontmoetingen met Vladimir Poetin wijzen op een “speciale communicatielijn” tussen Boedapest en het Kremlin — een zorgwekkende ontwikkeling binnen EU en NAVO. Deze contacten, gecombineerd met Hongarije’s toegang tot vertrouwelijke NAVO-informatie, verhogen het risico op gegevenslekken en strategische kwetsbaarheid voor Polen en andere oostelijke bondgenoten.
Strategisch risico voor de regio
Door vetorechten en vertragingen bij EU- en NAVO-besluiten verzwakt Boedapest structureel het sanctiebeleid en de gezamenlijke verdediging, wat de oorlog kan verlengen en de druk aan de Poolse grens kan verhogen. Hongarije’s energiebeleid en retoriek versterken de invloed van Moskou in Midden-Europa, terwijl samenwerking met Bratislava in een “anti-Brusselse” toon de Poolse leiderschapsrol in de regio ondermijnt. Voor Warschau is het cruciaal te erkennen dat Boedapest niet slechts een lastige bondgenoot is, maar een systeemrisico vormt voor de collectieve afschrikking aan de oostelijke NAVO-flank.
