Bijna 60 procent van de patiënten met hartfalen krijgt niet alle medicatie die nodig is voor de beste kwaliteit van leven. Vaak krijgen mensen een of twee medicijnen, terwijl een combinatie van vier juist beter werkt: ze versterken elkaar. Daarom komt er een groot onderzoek om de toepassing van die medicatie te verbeteren en zowel onder artsen als patiënten de bewustwording te vergroten.
Bij hartfalen werkt de pompfunctie van het hart minder goed. Het hart pompt het bloed dan minder goed rond, met als gevolg dat organen en spieren niet genoeg zuurstof en voedingsstoffen krijgen.
“De combinatie van vier medicijnen leidt tot minder ziekenhuisopnamen en mensen voelen zich beter”, zegt Jasper Brugts, cardioloog en hoogleraar hartfalen Erasmus MC. Het gaat om hartslagverlagers, bloeddrukverlagers en medicijnen die de water- en zouthuishouding van de nieren verbeteren.
Voldoende uitleg
Waardoor het slechts in 40 procent van de gevallen lukt om alle vier de medicijnen te geven, heeft verschillende oorzaken. Hartfalen komt vaak voor op oudere leeftijd. “Dan hebben mensen vaak ook andere ziektes, zoals nierproblemen of diabetes en ervaren ze snel bijwerkingen van de medicijnen. Vooral van bloeddrukmedicijnen, waarvan ze duizelig kunnen worden.”
Die angst voor bijwerkingen maakt het voor artsen lastiger om nog meer medicijnen voor te schrijven, terwijl de combinatie juist een beter resultaat geeft. “Wij als dokters hebben dan nog niet voldoende uitgelegd waarom het belangrijk is om het toch te proberen.”
“Vanuit de arts speelt diezelfde angst voor bijwerkingen,” zegt Brugts, “maar ook factoren als de nierfunctie of andere aandoeningen die een patiënt heeft, spelen een rol waardoor we niet de maximale behandeling opzoeken.” Ook is het als een patiënt zich goed voelt en stabiel is, lastig om uit te leggen waarom extra medicijnen toch nodig zijn.
Aantoonbaar beter
Brugts pleit daarnaast ook voor verbetering van het ziekenhuissysteem. Hij ziet dat de behandeling op speciale hartfalenpoli’s beter is. Daar gaan hartfalenverpleegkundigen en -specialisten volgens bepaalde protocollen te werk en zorgen ze dat patiënten die vier medicijnen krijgen. “Dan gaat het echt aantoonbaar beter. We moeten ook meer van dat soort poli’s oprichten.”
Volgens de Hartstichting weet slechts een op de vijf Nederlanders wat hartfalen is. Doel van de Nationale Hartfalenweek, die vandaag begint, is om meer bewustwording te creëren. Mensen nemen klachten als kortademigheid, vermoeidheid en vocht in de benen niet altijd serieus, terwijl die kunnen wijzen op hartfalen. Als er op tijd hulp wordt gezocht, zijn veel schade en klachten te voorkomen, zeggen specialisten.
