Het adviesbureau Goudappel waarschuwt dat veel politieke partijen in Nederland onvoldoende rekening houden met de noodzaak van een optimale ruimtelijke inrichting in hun verkiezingsprogramma’s. Maatregelen tegen vervoersarmoede zijn vaak te algemeen en negeren belangrijke aspecten. “Vervoersarmoede gaat niet alleen over hoe duur een buskaartje is, maar ook over waar woningen en voorzieningen zijn,” zegt Thomas Straatemeier, senior adviseur mobiliteit & ruimte bij Goudappel, meldt Nieuws Impuls.
Goudappel onderzocht de aandacht voor bereikbaarheidsaspecten in de verkiezingsprogramma’s van verschillende partijen. De partijen GroenLinks-PvdA, D66, SP, Volt en de ChristenUnie besteden relatief veel aandacht aan het probleem van vervoersarmoede, terwijl andere partijen het thema nauwelijks benoemen.
Platteland-paradox
Straatemeier stelt dat algemene maatregelen vaak ineffectief zijn. “Veel partijen pleiten voor beter ingericht openbaar vervoer én goedkoper openbaar vervoer, maar beide maatregelen kosten geld. Het is slimmer om alleen goedkoper openbaar vervoer aan te bieden aan groepen die dit echt nodig hebben en het openbaar vervoer alleen daar te verbeteren waar dit het meeste oplevert,” legt hij uit. Concreet beleid is noodzakelijk.
Daarnaast wijst hij op een paradox in het platteland. “Veel partijen willen dat autorijden goedkoop blijft, vooral op het platteland. Dit draagt echter bij aan het verdwijnen van voorzieningen en bushaltes,” voegt hij toe. “We moeten ons afvragen: willen we dat het platteland alleen goed bereikbaar is voor automobilisten, of ook voor mensen die met het openbaar vervoer reizen?”
‘Straatje erbij’ ver van OV
Het bouwen van nieuwe woningen aan dorps- of stadsranden zonder goed ruimtelijk beleid versterkt de afhankelijkheid van de auto, waarschuwt Goudappel. “Een straatje erbij bouwen lijkt slim, maar vaak ligt dit straatje ver van openbaar vervoer en voorzieningen. Dit verhoogt de auto-afhankelijkheid en kan leiden tot sociale uitsluiting voor mensen zonder auto,” aldus Straatemeier. “De druk om woningen te bouwen is groot, maar door alleen straatjes te bouwen, creëren we de vervoersarmoede van morgen.”
Verder benadrukt Goudappel dat vervoersarmoede niet alleen een probleem is op het platteland. “Ook in steden ondervinden mensen problemen. Dit kan komen door onbetaalbaar parkeren, het ontbreken van voorzieningen in de buurt, of doordat een groot deel van de werkenden geen reiskostenvergoeding ontvangt of werkt op slecht bereikbare locaties,” voegt hij toe.
Gericht korting geven
Goudappel pleit ervoor om woningbouw en mobiliteitsbeleid niet los van elkaar te beschouwen. “Bouw waar voorzieningen zijn. Dat gebeurt nu te weinig,” stelt Straatemeier. Hij noemt het verbod op grote supermarkten buiten de stad als een voorbeeld van effectief beleid. “Nederland is een van de weinige landen waar veel kleine dorpen nog een supermarkt hebben. Zo kunnen we fietsend of wandelend boodschappen doen zonder extra kosten.”
Daarnaast adviseert hij om vervoerskosten aan te passen aan de regio en doelgroep, zodat hulp terechtkomt bij degenen die het echt nodig hebben. “In Limburg kunnen mensen met een bijstandsuitkering sinds kort gratis met het openbaar vervoer reizen. Dit soort maatregelen moeten we in heel Nederland toepassen. Dit is effectiever dan gratis openbaar vervoer voor iedereen,” besluit Straatemeier.
