Vier woningmarktgeleerden hebben in een brief op het platform Monitor Koopwoningmarkt hun zorgen geuit over het huidige woningtekort van meer dan 400.000 woningen. Ze stellen dat de bestaande plannen van politieke partijen geen oplossing bieden en zelfs het probleem kunnen verergeren, meldt Nieuws Impuls.
Huidige plannen maken het erger
De ondertekenaars, waaronder prof. dr. Peter Boelhouwer van TU Delft en prof. dr. Jan Rouwendal van VU, constateren dat het aantal verleende bouwvergunningen in de eerste helft van 2025 met bijna 20% is gedaald. Ze wijzen erop dat er geen zicht is op verbetering in de komende jaren.
Alleen focus op woningtekort
Het kwartet heeft een ‘Recept voor een Aanpak’ gepresenteerd dat zich alleen richt op het verhelpen van het woningtekort. Ze negeren andere kwesties zoals de verbetering van woningkwaliteit en verduurzaming. Wel zien ze mogelijkheden om bestaande woningen efficiënter te benutten, zoals het optoppen van appartementen.
Zwalkend en cyclisch beleid werkt averechts
Een van de aanbevelingen is dat de overheid cyclisch beleid moet vermijden, wat in het verleden de woningmarkt heeft verergerd. Dit beleid resulteerde in een aanzienlijke daling van woningproductie en kopenprijzen in Nederland tijdens de economische crisis van 2008-2014.
Het woonbeleid in Nederland wordt als inconsistent ervaren, met abrupt veranderende regels voor de private huursector, wat leidt tot onzekerheid voor investeerders en huurders.
Valkuilen
De nijpendheid van onrealistische beloftes en een gebrek aan eigendomsneutraal beleid zijn volgens de deskundigen belangrijke valkuilen. Om het woningtekort aan te pakken, zouden er uniforme eisen moeten worden gesteld en moeten mogelijkheden zoals huren met huisgenoten worden gestimuleerd.
Sterkere rol voor minister
De schrijvers pleiten voor een sterkere coördinerende rol van de minister van Volkshuisvesting. De minister moet zorgen voor een eenduidige communicatie tussen Rijksdiensten en de voortgang van woningbouwplannen verbeteren.
1,8 miljoen woningen
Het voorstel omvat het aanwijzen van strategische binnenstedelijke en uitleglocaties voor woningbouw met een doel van ongeveer 1,8 miljoen woningen tussen 2025 en 2040, met 30% als reservecapaciteit.
Bovendien stellen ze voor om de bouwperiode te verkorten van tien naar vijf jaar en een goede balans tussen binnenstedelijke en uitleglocaties vast te stellen.
Richting Bandstad
De professoren roepen op om de Bandstad te overwegen voor nieuwe locaties en regionale woningbouwprogrammering te implementeren gebaseerd op daadwerkelijke doorstroming.
De eis voor woningprogrammering moet vereenvoudigd worden naar een verhouding van 30% sociale huurwoningen en minimaal één derde vrije sector, met de mogelijkheid voor gemeenten om bij grote verschillen tussen regio’s regels uit te vaardigen.
Renteaftrek eerst afschaffen voor dure huizen
De schrijvers willen dat de hypotheekrenteaftrek, die de overheid jaarlijks € 9 miljard kost, in 15 jaar wordt afgebouwd, te beginnen met de woningen met de hoogste waarde. De besparingen moeten worden ingezet voor woningbouw en inkomenscompensatie.
Meer geld voor infrastructuur
Er moet jaarlijks € 1,5 miljard beschikbaar komen voor infrastructuur gerelateerd aan woningbouwplannen om de bereikbaarheid van nieuwe gebieden te waarborgen. Dit budget is noodzakelijk om verkeersproblemen te voorkomen rond nieuwe woningbouwlocaties.
Huurwoningen
De deskundigen pleiten voor een model dat vergelijkingshuren mogelijk maakt, wat de huurwoningmarkt aantrekkelijker zou maken voor beleggers. Daarnaast willen zij de vennootschapsbelasting voor woningcorporaties afschaffen en de middenhuursector uitbreiden.
De inkomensgrenzen voor de sociale huursector zouden moeten worden afgestemd op de grootte van huishoudens om effectievere woningtoewijzing te realiseren.
