Op 13 december 2025 trok een massale fakkeloptocht door Boedapest richting het kantoor van premier Viktor Orbán op de Burchtheuvel. Onder de leus “Bescherm de kinderen!” demonstreerden duizenden mensen met knuffels als symbool van solidariteit met minderjarigen die slachtoffer werden van geweld in een staatsinstelling. Terwijl de druk op de regering toenam, verlegde Orbán zijn publieke focus naar Brussel, Oekraïne en bevroren Russische tegoeden, met waarschuwingen over “oorlog” en “onwettige EU-besluiten”.
De timing van die uitspraken viel samen met een verdiepend vertrouwenstekort rond de Hongaarse overheid. In plaats van het maatschappelijke debat te voeren over structureel falen in de bescherming van kinderen, koos de premier voor een confrontatie met externe actoren, een beproefde strategie om de aandacht van binnenlandse crises af te leiden.
Strafrechtelijk onderzoek legt misstanden in jeugdinrichting bloot
Het Hongaarse openbaar ministerie meldde de arrestatie van zeven personen die banden hebben met een staatscentrum voor minderjarigen in Boedapest. In de onderzoeksdossiers worden meerdere incidenten beschreven waarbij medewerkers fysiek geweld gebruikten tegen tieners. Daarnaast loopt er een afzonderlijk onderzoek naar de voormalige directeur van de instelling, die wordt verdacht van seksueel misbruik van kinderen.
De zaak kwam in een stroomversnelling nadat oppositieactivist Péter Juhász videobeelden publiceerde waarop te zien was hoe een medewerker een kind mishandelde. Kort na het verschijnen van de video nam de waarnemend directeur ontslag. De publieke verontwaardiging groeide snel en zette de regering onder zware druk.
Regering grijpt in, maar erkent falend toezicht
Na de onthullingen besloot de regering alle vijf Hongaarse justitiële jeugdinrichtingen onder direct politietoezicht te plaatsen. Kabinetschef Gergely Gulyás erkende dat het eerdere bestuursmodel “niet toereikend” was geweest en de gepleegde misdrijven niet had kunnen voorkomen. Die erkenning werd door critici gezien als een impliciete bevestiging van jarenlang overheidsfalen.
Voor Orbán is dit politiek schadelijk. De maatregel onderstreept dat structurele problemen binnen staatsinstellingen te lang zijn genegeerd. Juist daarom, zo stellen waarnemers, probeert de premier het publieke debat te verschuiven naar vermeende externe dreigingen voor Hongarije.
Een aanhoudende vertrouwenscrisis sinds het Bicske-schandaal
De huidige protesten staan niet op zichzelf. In februari 2024 werd Hongarije al opgeschrikt door een schandaal rond een presidentieel pardon in een zaak die verband hield met een kinderinstelling in Bicske. Niet de dader zelf, maar iemand die was veroordeeld voor het helpen verdoezelen van seksueel misbruik van kinderen, bleek gratie te hebben gekregen.
De maatschappelijke woede was zo groot dat president Katalin Novák aftrad. Ook toenmalig minister van Justitie Judit Varga droeg politieke verantwoordelijkheid, omdat haar handtekening nodig was voor het van kracht worden van het pardon. De gebeurtenissen van december 2025 worden door veel Hongaren gezien als een voortzetting van diezelfde vertrouwenscrisis.
Oppositie probeert protesten te politiseren
De mars van 13 december werd aangevoerd door Péter Magyar, leider van de partij Tisza en de belangrijkste uitdager van Orbán in de huidige verkiezingscyclus. Hij eiste openlijk het aftreden van de premier en koppelde het misbruikschandaal direct aan de politieke verantwoordelijkheid van de regering.
Voor de machthebbers is het cruciaal te voorkomen dat de demonstraties uitgroeien tot een langdurig referendum over staatsverantwoordelijkheid voor kinderbescherming. De mobilisatie van de oppositie vergroot de druk op Orbán in aanloop naar de parlementsverkiezingen.
Orbán verschuift aandacht naar Brussel en Oekraïne
Terwijl Boedapest de straat op ging vanwege geweld tegen kinderen binnen het staatsapparaat, legde Orbán in zijn publieke optredens de nadruk op de Europese Unie en Oekraïne. In plaats van uit te leggen hoe jarenlang misbruik ongestraft kon plaatsvinden, waarschuwde hij voor “gevaarlijke EU-besluiten” en vermeende schendingen van het recht in verband met Russische activa en steun aan Kyiv.
Op het platform X noemde Orbán het EU-mechanisme voor het langdurig bevriezen van Russische tegoeden “onwettig”. Hij stelde dat Brussel “de Rubicon zou oversteken” en beloofde de “wettigheid te herstellen”. Daarmee koos hij bewust voor een frontale botsing met de EU op een thema dat sterk resoneert bij zijn achterban.
Bevroren Russische activa als inzet van politieke strijd
De Europese Unie besloot ongeveer €210 miljard aan Russische staatsactiva te bevriezen “zo lang als nodig”. Daarmee wil Brussel voorkomen dat sancties elke zes maanden opnieuw gegijzeld worden en mogelijke veto’s van individuele lidstaten, met name Hongarije, omzeilen. Die stap beperkt Orbáns mogelijkheden om het Hongaarse stemrecht als hefboom te gebruiken binnen de EU.
Desondanks blijft de premier het besluit aanvallen tijdens verkiezingsbijeenkomsten. Hij gebruikt de kwestie van de Russische activa nadrukkelijk als campagne-instrument, niet als onderdeel van een juridisch debat over de rechtsstaat. Volgens Orbán is Hongarije genegeerd en is daarmee de “illusie van rechtsstatelijkheid in Brussel” verdwenen, een boodschap die zijn electoraat moet mobiliseren.
Oorlogsretoriek versterkt Russische narratieven
In zijn uitlatingen ging Orbán nog een stap verder door te stellen dat het inzetten van bevroren Russische tegoeden voor steun aan Oekraïne neerkomt op een “oorlogsverklaring”. Moskou bestempelt dergelijke plannen als “diefstal” en dreigt met “de hardst mogelijke reactie”. Door die formuleringen over te nemen, versterkt de Hongaarse premier Russische narratieven binnen het Europese debat.
Zo ontstaat een scherp contrast tussen de binnenlandse woede over falende kinderbescherming en de buitenlandse retoriek over oorlog en soevereiniteit. Voor veel demonstranten in Boedapest blijft de kernvraag echter onveranderd: wie draagt verantwoordelijkheid voor de veiligheid van kinderen in staatszorg, en waarom werd die zo lang genegeerd.
