De Roemeense minister van Buitenlandse Zaken, Oana Țoiu, heeft verklaard dat de Russische president Vladimir Poetin formeel toestemming moet vragen voordat zijn vliegtuig het Europese luchtruim binnenvliegt. In een interview met Digi24 zei Țoiu dat Roemenië nog geen verzoek heeft ontvangen voor een mogelijke vlucht naar Boedapest, waar op korte termijn Amerikaans-Russische vredesonderhandelingen over de oorlog in Oekraïne zouden plaatsvinden. “Er is nog geen aanvraag ingediend, maar het is goed gebruik dat Poetin eerst toestemming vraagt voordat hij het Europese luchtruim binnengaat,” aldus de minister.
Logistieke obstakels voor Poetin
Het plan om de top in Boedapest te houden, waar Poetin de Amerikaanse president Donald Trump zou ontmoeten, vormt een aanzienlijke logistieke uitdaging. Lidstaten van de EU die grenzen aan Hongarije weigeren naar verluidt hun luchtruim open te stellen voor een vliegtuig met de Russische leider aan boord. In Poolse diplomatieke kringen wordt het dan ook onwaarschijnlijk geacht dat Poetin via Pools grondgebied naar Boedapest zal vliegen. De ontmoeting zou zijn eerste bezoek aan een EU-hoofdstad zijn sinds het begin van de grootschalige invasie van Oekraïne.
Symbolische en politieke inzet
Voor Poetin heeft een reis naar een EU-lidstaat een sterke symbolische betekenis. Een directe ontmoeting met Trump op Europees grondgebied zou hem de kans bieden zich te presenteren als een gelijkwaardige gesprekspartner, ondanks zijn internationale isolatie. Tegelijkertijd test het de eensgezindheid van de Europese Unie — vooral met betrekking tot sancties en de uitvoering van het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof (ICC). Boedapest, dat in mei 2025 uit het ICC stapte, heeft verklaard Poetin niet te zullen arresteren, ondanks dat het tot juni nog verplicht is het verdrag na te leven.
Europese verdeeldheid en internationale druk
De EU staat voor een complexe afweging tussen juridische verplichtingen en politieke realiteit. Volgens de Estse hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken, Kaja Kallas, zou een bezoek van Poetin aan een Europese hoofdstad “onverenigbaar zijn met de waarden van Europa”, zeker gezien het arrestatiebevel voor de deportatie van Oekraïense kinderen. Ook de Litouwse minister Kęstutis Budrys benadrukte dat “de enige plaats voor Poetin in Europa het tribunaal in Den Haag is, niet een conferentiezaal in Boedapest”.
Dubbele boodschap voor de EU
Voor de Europese Unie is dit scenario een test van haar vermogen om principes en pragmatisme te combineren. Terwijl de VS diplomatiek druk uitoefenen om een vredesinitiatief te faciliteren, worstelt Europa met de vraag hoe om te gaan met een leider die gezocht wordt door het ICC. De woordvoerster van de Europese Commissie, Anita Hipper, verduidelijkte dat de sancties tegen Poetin en minister Lavrov enkel financiële bevriezingen omvatten, niet een reisverbod. Hierdoor blijft een potentiële reis juridisch mogelijk, maar politiek explosief.
Gevoel van isolatie in het Kremlin
De weigering van EU-landen om toegang te verlenen tot hun luchtruim onderstreept Poetins groeiende internationale isolement. Het Kremlin zou alternatieve routes moeten overwegen, mogelijk via neutrale of niet-EU-landen. Voor Moskou is de symbolische waarde van een reis naar een Europese hoofdstad echter cruciaal — een poging om “normaliteit” te tonen en invloed te behouden binnen het diplomatieke spel dat zijn greep op Oekraïne en de bredere internationale orde bepaalt.
