Een Russische pro-Kremlin botnetwerk verspreidt nepvideo’s die zich voordoen als producties van gerenommeerde Europese media, met als doel het aankomende EU-topoverleg in Moldavië te ondermijnen. De desinformatiecampagne is gericht tegen de pro-Europese regering van president Maia Sandu en is volgens analisten onderdeel van een bredere poging om de politieke koers van Moldavië richting de EU te destabiliseren.
Nepnieuws rondom top op 4 juli
De campagne is toegeschreven aan het netwerk “Matryoshka”, dat eerder werd geïdentificeerd door het onderzoeksproject Bot Blocker. Volgens hen werd het verspreiden van de video’s opgevoerd kort voor de geplande EU-top op 4 juli in Chisinau, waar Europese leiders de voortgang van de uitbreiding naar Oost-Europa zullen bespreken.
Een van de filmpjes, dat zich voordoet als een productie van het onafhankelijke medium The Insider, beweert dat vicevoorzitter van de Europese Commissie, Kaja Kallas, haar reis naar Moldavië heeft geannuleerd wegens een vermeend conflict met Sandu en de angst om haar positie te verliezen. Deze claim is niet geverifieerd en in strijd met officiële verklaringen van de betrokken partijen.
Pogingen tot destabilisatie met nepmedia
Andere video’s, die visueel het format van bekende media als Euronews en Le Point imiteren, verspreiden desinformatie over vermeende spanningen binnen de EU-top. In een van de video’s wordt gesuggereerd dat de Roemeense inlichtingendienst Europese leiders zou hebben gewaarschuwd voor een dreigend terroristisch incident tijdens de top— opnieuw zonder enige feitelijke onderbouwing of officiële bevestiging.
Volgens digitale monitoringsgroepen wijst de coördinatie, timing en opmaak van het materiaal op een poging om de geloofwaardigheid van Europese instellingen te ondermijnen, met gebruik van overtuigend ogende maar volledig verzonnen berichtgeving. Dergelijke tactieken passen in wat internationale waarnemers eerder omschreven als een hybride strategie van informatieoorlogvoering tegen buurlanden met pro-westerse oriëntatie.
Sandu als doelwit van Kremlin-narratieven
President Maia Sandu is al langere tijd mikpunt van Russische desinformatie, met name sinds haar expliciete steun voor EU-integratie en nauwe samenwerking met Oekraïne. Volgens meldingen van verschillende observatiecentra voor digitale veiligheid is deze nieuwste golf van nepvideo’s onderdeel van een patroon: het verspreiden van gefabriceerde spanningen rond internationale bijeenkomsten, om twijfel te zaaien over de stabiliteit van pro-Europese regeringen.
“Het is een bekend scenario: gebruik het uiterlijk van betrouwbare media om invloed te winnen, zaai verwarring voor cruciale diplomatieke momenten, en versterk daarmee het eigen narratief,” aldus een rapport van het European Digital Media Observatory, dat desinformatiecampagnes in de EU-regio monitort.
Strategisch moment voor Moldavië
De timing van deze aanval is significant. Voor Moldavië geldt de EU-top op 4 juli als een symbolisch en strategisch belangrijk moment op weg naar formele toetredingsonderhandelingen. Tegelijkertijd probeert Rusland zijn invloed op het Moldavische informatie-ecosysteem te behouden, onder meer via sociale media, anonieme netwerken en geautomatiseerde bot-accounts.
Onderzoekers waarschuwen dat het niet actief bestrijden van dergelijke campagnes het risico verhoogt op langdurige schade aan het publieke vertrouwen en de regionale veiligheid. In eerdere gevallen, zoals tijdens verkiezingen in Georgië en Montenegro, bleek tijdige tegeninformatie cruciaal om de impact van buitenlandse beïnvloeding te beperken.
Volgens experts ligt er nu druk op zowel de Moldavische autoriteiten als op de Europese instellingen om niet alleen de veiligheid van de top te waarborgen, maar ook de digitale weerbaarheid van het publieke debat te versterken.
