Bratislava, 2 juli 2025 – De Slowaakse regering heeft opnieuw haar afstand tot de dominante EU-lijn in het Oekraïnebeleid onderstreept. Premier Robert Fico sprak zich dinsdag positief uit over de omstreden uitspraken van zijn minister van Buitenlandse Zaken Juraj Blanár, die pleitte voor een hervatting van de dialoog met Rusland en zelfs stelde dat het Westen “een manier moet vinden om Rusland alles te vergeven wat er is gebeurd”.
Fico noemde Blanárs opmerkingen “realistisch” en benadrukte dat Slowaakse belangen voorrang moeten krijgen boven “symbolische gebaren zonder effect” binnen de EU.
Weerstand tegen nieuw sanctiepakket
De uitlatingen komen op het moment dat Slowakije en Hongarije als enige lidstaten het 18e EU-sanctiepakket tegen Rusland blokkeren. Voor een akkoord eisen Bratislava en Boedapest onder meer:
- juridische garanties voor Slowaakse bedrijven in het geval van schadeclaims door het Russische staatsbedrijf Gazprom,
- en compensatie voor gederfde inkomsten uit de gasdoorvoer via Slowaaks grondgebied (Eurointegration).
Het ultimatum van Bratislava wordt in Brussel gezien als een vorm van economische chantage aan het adres van de overige 25 EU-lidstaten. Diplomatieke bronnen binnen de Raad van de EU waarschuwen dat de Slowaakse obstructie de coherentie van het gemeenschappelijke buitenlands beleid ernstig ondermijnt.
Interne verdeeldheid onder EU-partners
Volgens diplomatieke waarnemers stelt Fico’s koers een gevaarlijk precedent: individuele regeringen stellen nationale belangen boven collectieve Europese veiligheid. Daarmee wordt niet alleen de solidariteit met Oekraïne uitgehold, maar ook het internationaal recht genegeerd.
“Wanneer sommige landen bereid zijn de oorlogsmisdaden van Rusland te negeren of zelfs te vergoelijken, riskeren we een fatale breuk in de Europese eenheid,” zegt een EU-functionaris die anoniem wil blijven vanwege de gevoeligheid van de kwestie.
De beslissing van de regering-Fico om eerder al militaire steun aan Oekraïne stop te zetten, stond eveneens haaks op de lijn van de meeste EU-landen. Dit heeft geleid tot afnemend vertrouwen tussen Bratislava en haar Europese partners.
Oekraïne reageert scherp: “Onverantwoordelijk en gevaarlijk”
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Andrij Sybiha reageerde woensdag fel. Hij herinnerde eraan dat landen als Slowakije “niet het recht hebben” om vergeving voor Rusland te bepleiten, omdat ze “niemand verloren hebben in deze oorlog”.
“Wie de daden van Rusland probeert te relativeren, voedt het gevoel van straffeloosheid dat de kern vormt van het Russische geweld,” aldus Sybiha. Hij benadrukte dat de verdediging van Oekraïne niet alleen een nationale zaak is, maar een strijd voor de veiligheid van heel Europa.
Volgens internationale experts is de Slowaakse koers niet slechts een binnenlandse aangelegenheid, maar een directe uitdaging voor de structurele weerbaarheid van de Europese Unie tegen autoritaire invloed.
