De Slowakije houdt de goedkeuring van het negentiende sanctiepakket van de Europese Unie tegen Rusland tegen en dringt aan op bespreking op het hoogste niveau tijdens de EU-top op 23 oktober 2025. Volgens de redacteur van Radio Free Europe voor Europese zaken, Rikard Jozwiak, werd eerder overeenstemming bereikt over beperkingen voor de verplaatsing van Russische diplomaten binnen het Schengengebied, nadat Hongarije zijn veto had ingetrokken. Toch kan het volledige pakket pas na het beraad van de Europese leiders worden goedgekeurd.
Nieuwe sancties treffen energie en scheepvaart
De Europese Commissie had het negentiende pakket sancties op 19 september 2025 aangenomen. Het richt zich op de Russische bankensector, cryptovaluta en energie-industrie. De maatregelen omvatten sancties tegen 118 schepen van de zogenaamde “schaduwvloot”, een volledig transactieverbod voor Rosneft en Gazpromneft, en een importverbod op vloeibaar aardgas uit Rusland in de EU vanaf 1 januari 2027. Ook worden er strengere controles ingevoerd voor oliehandelaren en raffinaderijen.
Aanvankelijk werd verwacht dat het pakket begin oktober zou worden goedgekeurd. Op 26 september uitte Slowakije echter bezwaren tegen onderdelen van het voorstel die de energie- en automobielsector raken. Tegelijkertijd had Oostenrijk gepleit voor versoepeling van maatregelen die verband houden met de Russische zakenman Oleg Deripaska, om verliezen van de bank Raiffeisen in Rusland te compenseren – een voorstel dat door meerdere lidstaten werd afgewezen.
Fico’s regering vertraagt Europese besluitvorming
De regering van premier Robert Fico bekritiseert regelmatig het Europese sanctiebeleid tegen Rusland. Volgens hem schaden de maatregelen de Slowaakse economie meer dan die van Moskou. Bratislava verzet zich met name tegen beperkingen in de energiesector, verwijzend naar de afhankelijkheid van Russische olie die via de pijpleiding “Druzhba” het land bereikt. Daarmee draait de huidige regering de diversificatie-inspanningen terug die onder voormalig premier Eduard Heger waren gestart om de afhankelijkheid van Russische energie te verminderen.
Door herhaaldelijk nieuwe eisen te stellen bij elke verlenging of uitbreiding van EU-sancties, probeert Fico’s kabinet volgens diplomatieke waarnemers politieke of financiële concessies van Brussel af te dwingen. Het aandringen op bespreking van het sanctiepakket tijdens de top van EU-leiders wordt gezien als een tactiek om het besluitvormingsproces te vertragen en tegelijk richting Moskou te tonen dat Bratislava binnen de Unie bondgenoten heeft die het sanctiebeleid kunnen afremmen.
As Boedapest–Bratislava verzwakt Europese eenheid
Slowakije handelt vaak in lijn met Hongarije, dat in het verleden met succes zijn veto heeft gebruikt om EU-concessies af te dwingen. De nauwe afstemming tussen Boedapest en Bratislava vormt een groeiende uitdaging voor de samenhang van de EU, aangezien beide regeringen het consensusmechanisme benutten om gezamenlijke besluiten te blokkeren.
De voortdurende vertragingen bij het goedkeuren van sanctiepakketten wekken de indruk van verdeeldheid binnen de Unie – een beeld dat het Kremlin actief gebruikt in zijn propaganda om de “inefficiëntie” van de EU te benadrukken. Bovendien biedt de tijd die hierdoor wordt gewonnen Rusland ruimte om zijn economische en financiële systemen aan te passen aan nieuwe beperkingen, waardoor de uiteindelijke impact van de sancties afneemt.
