Redactie
Het aantal jongeren in de bijstand is het afgelopen jaar met 7 procent toegenomen. Dat is de sterkste stijging van alle leeftijdsgroepen. Dat kan komen door een mismatch op de arbeidsmarkt, zeggen experts.
In december vorig jaar waren er 406.000 mensen die een bijstandsuitkering ontvingen, blijkt vrijdag uit nieuwe cijfers van statistiekbureau CBS. Over de afgelopen tien jaar is dat aantal gedaald met 6 procent (28.000 mensen). De beroepsbevolking nam in die tien jaar met 907.000 mensen toe.
Maar vergeleken met het laatste kwartaal van 2023 was er wel een lichte stijging van 1 procent: er kwamen 6.000 bijstandsontvangers bij.
Geen grotere negatieve trend
Maar dat is niet per se een trend, zegt CBS-onderzoeker Marjolijn Jaarsma tegen NU.nl. “Ja, het aantal groeit. Maar de beroepsbevolking stijgt ook”, legt ze uit. “Er is geen aanleiding om een echte stijging te verwachten. Ik zie geen negatieve trend, dat er ineens heel veel mensen in de bijstand gaan.”
Onder jongeren tot 27 jaar is de toename van het aantal bijstandsuitkeringen wel wat sterker. Relatief gezien is die groep het kleinst van alle leeftijdscategorieën onder bijstandontvangers: 41.000. Door de stijging van 7 procent kwamen daar in het afgelopen jaar ongeveer 3.000 jongeren bij.
Ook bij de 27- tot 45-jarigen steeg het aantal mensen met een uitkering, maar minder snel. Daar kwamen er ongeveer 2.000 mensen bij, wat een toename van 2 procent is. Bij 45-plussers tot aan de pensioenleeftijd bleef het aantal gelijk.
Mismatch op de arbeidsmarkt
Dat het aantal jongeren dat bijstand ontvangt sneller toeneemt dan onder andere leeftijdsgroepen, heeft enkele oorzaken. “Als er economisch wat aan de hand is, dan zie je bij de jongeren vaak meer actie dan bij oudere leeftijdsgroepen met bijvoorbeeld een vast contract”, zegt Daniël van Vuuren tegen NU.nl. Hij is hoogleraar Sociale Zekerheid en Economie aan Tilburg University.
Wat die economische activiteit dan is, durft hij niet goed te zeggen: “Dat is wel een beetje speculatief.” Maar het zou kunnen dat er sprake is van een mismatch, gaat hij verder. “Op specifieke delen van de arbeidsmarkt zijn misschien veel vacatures. Het kan zijn dat er op andere plekken juist een aanbodoverschot ontstaat.” Maar dat is koffiedik kijken, benadrukt Van Vuuren.
Ook stijging onder mannen
Hoe dan ook kan Jaarsma zich in die verklaring vinden. “Er kan zeker een mismatch zijn: dat er wat anders wordt gevraagd dan wordt aangeboden.” Maar daar komt nog een andere factor bij, naast de leeftijd: vorig jaar waren er steeds meer mannen die een bijstandsuitkering ontvingen.
De afgelopen twee jaar steeg dat aantal met 9.000 tot 179.000 vorig jaar: een toename van 5 procent. Ondanks dat was het aantal vrouwen in de bijstand hoger, namelijk 227.000. Die groep is de afgelopen twee jaar ongeveer gelijk gebleven.
“Omdat er ‘zoveel’ meer jongeren, maar ook ‘zoveel’ meer mannen zijn in de bijstand, lijkt het ook wel aannemelijk dat er veel instroom vanuit asiel zit”, ziet Jaarsma. “Het is dus een combinatie van verschillende dingen. Maar hoe dan ook: de groei is heel beperkt.”
