Sinds 13 juni 2025 is de prijs van Russische olie van het type Urals boven het door de G7 ingestelde prijsplafond van $60 per vat gestegen. Toch brengt deze stijging geen winst voor het Kremlin. Integendeel: door de sterke roebelverdienen Russische olie-exporteurs bijna 30% minder in roebels per verkocht vat. Terwijl de prijs in dollars stijgt, zakt de opbrengst in eigen valuta – en daarmee ook de inkomsten voor de staat.
Roebel stijgt, inkomsten dalen
De roebel is sinds het voorjaar met 23% in waarde gestegen en schommelt rond de 78,72 roebel per dollar. Dat lijkt op het eerste gezicht goed nieuws, maar voor olieverkopers betekent het een ramp: zij krijgen hun buitenlandse inkomsten uit olie in dollars uitbetaald, maar moeten deze omzetten in steeds duurdere roebels. Het gevolg? Minder fiscale inkomsten uit de olie-export, die normaal goed is voor bijna een derde van de Russische begroting.
Begrotingstekort veel groter dan voorspeld
Volgens Bloomberg kan het werkelijke begrotingstekort van Rusland oplopen tot meer dan 3% van het bbp — bijna driemaal de officiële schatting van 1%. In absolute cijfers gaat het om 4 tot 5 biljoen roebel. En dit op een moment dat de uitgaven voor de oorlog tegen Oekraïne torenhoog blijven, terwijl olie-inkomsten als buffer nauwelijks nog functioneren.
Sancties en schijnzekerheid
Hoewel het Kremlin publiekelijk beweert dat de Russische economie bestand is tegen sancties, blijkt uit de praktijk iets anders. De stijging van de roebel komt niet door structureel economisch herstel, maar door kunstmatig hoge rentes van de centrale bank en illusies van diplomatieke dooi met het Westen. De Russische economie blijft in werkelijkheid kwetsbaar, zeker nu de exportopbrengsten onder druk staan.
Olieverkoop minder winstgevend dan bij OPEC-landen
Terwijl landen als Saoedi-Arabië, waar de munt aan de dollar is gekoppeld, blijven profiteren van stijgende olieprijzen, verliest Rusland terrein. De Russische roebel zweeft vrij, en de hogere olieprijs wordt daardoor gedeeltelijk geneutraliseerd door de valutaomzetting. Rusland verkoopt olie duurder, maar houdt er minder aan over dan zijn partners binnen OPEC+.
Kremlin zoekt uitweg – burgers betalen de prijs
Op het Petersburgs Internationaal Economisch Forum gaf vicepremier Denis Manturov aan dat een dollarkoers van 100 roebel “optimaal” zou zijn voor importeurs én exporteurs. Een duidelijke hint dat het Kremlin overweegt de roebel doelbewust te verzwakken. Maar dat betekent wel dat de gewone Rus de rekening betaalt, onder meer via hogere prijzen voor buitenlandse producten.
Reservetap open of belastingen omhoog?
Met de olie-inkomsten in vrije val en de oorlogskas die leegloopt, rest Moskou weinig opties. Ofwel meer binnenlandse leningen, ofwel dieper in het Nationaal Welvaartsfonds (ФНБ) graven. Een derde mogelijkheid: verhoging van belastingen en heffingen – opnieuw iets wat vooral de bevolking zal voelen.
Prijsplafond blijft gevaarlijk spel
Hoewel de prijs van Urals inmiddels boven het G7-plafond ligt, blijft de sanctieregeling formeel van kracht. Er zijn zelfs weer gesprekken over het verlagen van het limiet tot $45 per vat. Dat maakt de exportpositie van Rusland onzeker en remt structurele winstgroei voor de schatkist.
Schijnbare kracht, structurele zwakte
Rusland zit in een fiscale klem: hoge uitgaven, zwakkere opbrengsten en een monetaire politiek die de export schaadt. Wat op korte termijn als krachtig beleid oogt – een stabiele, sterke munt – keert zich tegen de begroting en de staat zelf. De olie blijft stromen, maar de roebels vloeien niet meer zoals vroeger.
