Donald Trump heeft met zijn inauguratietoespraak de toon voor zijn komende presidentschap gezet. Hij haalde uit naar Joe Biden, sprak van een “gouden tijdperk” dat aanbreekt en beweerde door God te zijn gered om “Amerika weer groots te maken”.
Dat de dag historisch zou worden, was daags voor de inauguratie al duidelijk. Voor het eerst in veertig jaar tijd vonden de plechtigheden vanwege de vrieskou niet buiten, maar binnen de muren van het Capitool plaats. Trump wond er geen doekjes om: hij liet in zijn inauguratietoespraak doorschemeren dat de Verenigde Staten daadwerkelijk aan de vooravond van een nieuw tijdperk staan.
De 47e president van de Verenigde Staten noemde zijn aantreden het begin van “een gouden tijdperk” voor Amerika. Maar voor wie niet uit dat land komt, of wie het niet eens is met de opvattingen van de nieuwe president, is dat nog maar de vraag. Trump beloofde er dan wel voor alle Amerikanen te zijn, maar ging er met gestrekt been in voor hen die volgens hem buiten de boot vallen.
“Miljoenen criminelen” zullen worden gedeporteerd in wat Trump eerder al “de grootste deportatiecampagne uit de geschiedenis noemde”. Aan de zuidgrens roept hij maandag nog de noodtoestand uit, zo kondigde hij aan. Mensen die zich niet als man of vrouw definiëren, worden niet door de Amerikaanse regering erkend. “Vanaf vandaag is het officieel Amerikaans overheidsbeleid dat er slechts twee genders bestaan: man en vrouw”.

Trump zegt Panamakanaal te zullen ’terugpakken’
Ten aanzien van het buitenlandbeleid geldt wederom “America first”, en daarmee zijn alle landen buiten de Amerikaanse landsgrenzen van ondergeschikt belang. Trumps militaire succes is niet te meten aan de oorlogen die gewonnen worden, maar aan de oorlogen die niet gevoerd worden, kondigde Trump aan.
Toch begon hij niet veel later over een aantal internationale kwesties waarmee hij onlangs ook al stof deed opwaaien. De Golf van Mexico zal voortaan de “Golf van Amerika” heten en Trump kon het niet laten om het vuurtje rond het Panamakanaal nog eens op te stoken. Dat kanaal werd eind vorige eeuw door de Amerikanen aan Panama gegeven. Eerder hintte Trump al op de in zijn ogen onrechtmatigheid van die overdracht, een bewering die hij in zijn speech kracht bijzette door te zeggen het te zullen “terugpakken”.
‘God heeft me gered om Amerika weer groots te maken’
Het markeerde een speech vol tegenstrijdigheden, die de president kort na zijn officiële eedaflegging rond het middaguur (lokale tijd) gaf. Zijn toespraak duurde maar liefst dertig minuten en was daarmee bijna twee keer zo lang als zijn inauguratietoespraak in 2017. Waar hij zich in het begin nog wel aan het script leek te houden, verviel hij in het tweede gedeelte vooral in improvisatie en herhaling.
Meermaals hoorden de aanwezigen, onder wie de negen rechters van het hooggerechtshof en de vier nog levende oud-presidenten (Clinton, Bush jr., Obama en Biden) hoe Trump gaat “winnen als nooit tevoren”. Ook werden ze nog eens herinnerd aan de “grootsheid” waarmee Trump de verkiezingen won. Niet alleen won hij de popular vote (een absolute meerderheid van het aantal stemmen), ook wist hij alle zeven swingstaten weer rood te kleuren.
De 78-jarige president spande zelfs voor zijn doen de kroon toen hij memoreerde aan de mislukte moordaanslag tijdens een campagnebijeenkomst in juli, waarbij hij door zijn oor werd geschoten en ternauwernood aan de dood ontsnapte. “Ik realiseer nu: ik ben door God gered om Amerika weer groots te maken.”

Trump begint presidentschap met leugens en uithaal naar Biden en Harris
Wat wel bekend voorkwam, waren de vele leugens die in zijn eerste half uur als president voorbijkwamen. Zo claimde hij onterecht dat de regering-Biden niets heeft gedaan voor slachtoffers van orkanen in North en South Carolina en de bosbranden rond Los Angeles, dat China het Panamakanaal beheert en dat Amerika “recordinflatie” meemaakt. The Washington Post becijferde in 2021 dat Trump tijdens zijn eerste termijn meer dan 30.000 valse beweringen deed. De kersverse president is duidelijk niet van plan het rustiger aan te doen.
De belangrijkste en hardnekkigste leugen is zijn bewering dat de verkiezingen van 2020 van hem zijn gestolen. Ook die leugen werd maandag herhaald: “Een gigantisch verraad werd met zijn inauguratie hersteld”, zei hij. Vier jaar geleden werd de inauguratie van Biden overschaduwd door de gebeurtenissen vlak ervoor op 6 januari 2021. Toen kwamen vier mensen door geweld om bij de bestorming van het Capitool, waarbij Trump en zijn desinformatie vermoedelijk een prominente rol speelde.
Bij die inauguratie was Trump niet aanwezig. Nu, vier jaar later, zat Biden samen met vicepresident Kamala Harris op enkele meters afstand van de president. Ze keken zichtbaar verbijsterd toe hoe Trump de regering van zijn voorgangers een “corrupt establishment” noemde dat “jarenlang welvaart en invloed heeft onttrokken aan de burgers”. Trumps speech werd meermaals onderbroken door staande ovaties, maar Biden en Harris bleven met de kaken stijf op elkaar zitten.
Klimaatplannen gaan de prullenbak in
Verder kondigde Trump aan wat al langer rondzong in Amerikaanse media: hij draait klimaatplannen van Biden terug, stapt opnieuw uit het klimaatakkoord van Parijs en gaat massaal boren naar olie en gas (“we’re gonna drill, baby, drill”). Ook gaat hij met importheffingen een agressief handelsbeleid voeren, “het grootste leger ter wereld” bouwen en de Amerikaanse vlag op Mars planten.
In Trumps woorden: Amerika wordt “great again“. De slogan waarmee hij in 2016 het Amerikaanse politieke toneel betrad, blijkt nog altijd succesvol. Om dat voor elkaar te krijgen zal hij maandag eerst een serie presidentiële decreten tekenen die in lijn zijn met de onderwerpen uit zijn speech. Vervolgens zijn er nog enkele feestelijkheden en gala’s die Trump zal bijwonen.
Vanaf dinsdag zal het echte werk beginnen. Maar de toon is op dag één van vier jaar Trump gezet.