Redactie
PVV, VVD, NSC en BBB hebben niets dat hen bindt. Het akkoord is kil, heeft geen visie en is onsamenhangend. Die kritiek uiten oppositiepartijen GL-PvdA en CDA tegen NU.nl. Woensdag is het debat over het hoofdlijnenakkoord dat vorige week verscheen.
«Goethe had het over twee zielen in één borst. Dit zijn vier zielen in één borst», zegt Frans Timmermans (GL-PvdA). «Iedere partij heeft zijn eigen tuintje weten veilig te stellen, maar ik zie niet of dat ook een visie voor de toekomst van Nederland oplevert.»
CDA-leider Henri Bontenbal noemt het een «kil» akkoord. «In niets straalt het uit dat we een gemeenschap zijn», zegt Bontenbal. «Het leest als vier partijen die er moeilijk met elkaar uitkomen en elkaar een thema hebben gegund. Alsof vier pagina’s van verschillende partijprogramma’s bij elkaar zijn geveegd en er een nietje doorheen is gedaan.»
De CDA-leider blijft vooral met heel veel vragen zitten nadat hij het hoofdlijnenakkoord vorige week heeft gelezen. Er staat bijvoorbeeld in dat «de hardwerkende Nederlander» vanaf volgend jaar lastenverlichting krijgt. «En de mantelzorger dan? Of de jongere die op zoek is naar een stageplek maar gediscrimineerd wordt vanwege zijn achternaam?», vraagt Bontenbal zich af.
‘Agenda van wij tegenover zij’
Bontenbal ziet ook niets in het akkoord terug over de toekomst van de zorg, de vergrijzing of het kleiner maken van bestaande tegenstellingen. «Ik mis visie.»
Tegenstellingen worden op sommige punten in zijn ogen zelfs vergroot. Zo wordt het btw-tarief voor «culturele goederen» verhoogd van 9 naar 21 procent. Daardoor worden concerten, musea, theater, boeken en kranten duurder. Maar dagrecreatie, waar attractieparken onder vallen, worden gespaard.
«Er zit iets rancuneus achter», zegt Bontenbal over dat onderscheid. «Een agenda van: wij tegenover zij. En nu is het aan ons. Maar wat is dat ‘ons’ dan? Is dat de hele samenleving of maar een deel? Ik zou zoeken naar wat we gemeenschappelijk hebben en hoe we dat moeten koesteren.»
Het lijkt er volgens hem op dat de vier partijen zich vooral afzetten tegen de zogenoemde ‘hoge cultuur’. Bezoekers van het Concertgebouw gaan het hoge btw-tarief betalen, maar de Efteling wordt ontzien.
Terugdraaien hoger minimumloon ‘onbegrijpelijk’
Timmermans vindt het «onbegrijpelijk» dat alle vier de formerende partijen het in de campagne hadden over een hoger minimumloon, maar daar niets van is terug te zien in het hoofdlijnenakkoord.
Sterker, de voorgenomen extra verhoging van 1,2 procent vanaf juli is onlangs door onder andere de PVV, VVD en BBB in de Eerste Kamer weggestemd (NSC heeft geen zetels in de senaat).
In het akkoord blijft dat zo en wordt het geld dat daarvoor was bestemd elders gebruikt. «Alle vier de partijen beloofden een hoger minimumloon in de campagne», benadrukt Timmermans.
Zowel Bontenbal als Timmermans hebben na het lezen van het akkoord vooral veel vragen. «Er is nog zo veel onduidelijk», vindt Timmermans.
