De jaarlijkse ronde tafel met vooraanstaande vastgoedjuristen vond plaats in de Sijthoff-zaal van Het Financieele Dagblad, waar deelnemers elkaar begroetten met een zekere gezelligheid. De discussie was bijzonder relevant gezien de betrokkenheid van verschillende partijen bij de grote vastgoedtransacties in Nederland, meldt Nieuws Impuls.
De aanwezigen, waaronder Bas Beenen van Osborne Clarke, David van Dijk van Greenberg Traurig, en Dirk-Jan Gondrie van Dentons, lichtten hun perspectieven toe over de fluctuaties in de vastgoedmarkt, voortbouwend op een recent onderzoek naar beleggingstransacties, projectontwikkeling en kantoorfinancieringen.
Een belangrijke onderwerp van gesprek was de recente aankoop van het kantoorgebouw NieuwAmsterdam in Amsterdam Zuidoost door ontwikkelaar Edge voor € 120 miljoen van CBRE Dutch Office Fund. Deze transactie illustreert de dynamiek van de markt, hoewel de totale beleggingsvolumes in de afgelopen kwartalen relatief laag zijn gebleven.
David van Dijk constateert dat de markt in zijn geheel niet kleiner maar groter is geworden, met name door de aanhoudende interesse van buitenlandse beleggers in logistieke en residentiële sectoren. De kantorenmarkt verkeert in een afwachtende fase, maar achter de schermen vindt er een herwaardering plaats van vastgoedwaarden.
Inclusiviteit in de vastgoedsector
Een ander belangrijk onderwerp was de ondervertegenwoordiging van vrouwen aan de tafel. Gondrie merkt op dat er voldoende vrouwelijke vastgoedjuristen zijn, maar vraagt zich af waarom deze diversiteit niet beter is vertegenwoordigd in dergelijke discussies. De suggestie werd gedaan om een aparte ronde tafel met alleen vrouwelijke juristen te organiseren om deze kwestie aan te pakken.
Artificial Intelligence in de juridische praktijk
Het gebruik van artificial intelligence (AI) in de juridische sector werd eveneens besproken. Scholten en Kuiken zijn van mening dat AI momenteel nog niet in staat is om het handwerk van juristen te vervangen, maar onderstrepen dat de tools wel degelijk een steun kunnen zijn in de dagelijkse praktijk.
Scholten: ‘Zo concreet zijn de toepassingen nog niet, hoewel dat een kwestie van tijd is.’
Van Rhee wijst op de rol van AI bij het automatiseren van standaarddocumenten en het verbeteren van de efficiëntie. De toekomst van de jurisprudentie lijkt echter ook te lijden onder de effecten van AI, aangezien de vaardigheden van jonge juristen in het geding kunnen komen.
Marktontwikkelingen en herontwikkeling
Terwijl de markt fluctueert, blijft de herontwikkeling van gebouwen een belangrijk onderwerp. Klijn stelt dat de verduurzaming van bestaande structuren opnieuw op de agenda komt, vooral in hotspots. Van der Stok legt uit dat locaties van belang zijn voor het succes van herontwikkelingsprojecten.
Er is een groeiende trend waarbij family offices aktiever worden op de vastgoedmarkt, en dit biedt kansen voor particuliere beleggers. Zwart van Eversheds Sutherland benadrukt de toegenomen vraag naar datacenters en logistieke vastgoed als een beslissend aspect van de huidige markt.
Adviezen voor het beleid
Tijdens de discussie werden verschillende aanbevelingen gedaan voor het nieuwe kabinet, zoals het verlagen van de overdrachtsbelasting op commercieel vastgoed om de concurrentiepositie van Nederland te versterken. Er werd также gepleit voor een duidelijke aanpak van wet- en regelgeving, zodat investeringen niet belemmerd worden door onduidelijkheid of bureaucratische vertragingen.
Onderscheiden juristen zullen in de toekomst, mede door de opkomst van AI, een cruciale rol blijven spelen in het waarborgen van het succes van vastgoedprojecten. De discussie onderstreept niet alleen de uitdagingen, maar ook de veelbelovende mogelijkheden binnen de sector, terwijl men zich voorbereidt op de toekomst van vastgoed in Nederland.
De juristen die aan tafel zaten:
Bas Beenen
Osborne Clarke
David van Dijk
Greenberg Traurig
Dirk-Jan Gondrie
Dentons
Anne-Marie Klijn
NewGround Law
Jan Cees Kuiken
Houthoff
Taco de Lange
AKD Benelux Law Firm
Arief van Rhee
Lexence
Arnout Scholten
CMS
Jurriaan van der Stok
Loyens & Loeff
Angelique Thiele
Van Doorne
Berend Zwart
Eversheds Sutherland
