Het kabinet is opgelucht dat de Tweede Kamer na een chaotische week heeft ingestemd met de twee wetten die het asielbeleid strenger moeten maken. “Het verdient niet de schoonheidsprijs, maar het resultaat telt”, zegt demissionair minister Van Weel (Asiel en Migratie) bij aanvang van de ministerraad. “Nederland mag heel blij zijn”, zegt zijn collega Keijzer.
De twee asielwetten haalden gisteren een meerderheid in de Tweede Kamer. Maar wel met de “harde eis” van NSC en SGP dat het verlenen van hulp aan mensen die illegaal in Nederland verblijven niet strafbaar mag worden. Dat wetsonderdeel werd op het laatste moment door de PVV in de wet gefietst en is daardoor nooit goed besproken.
Om de christelijke partijen over de streep te trekken, moest Van Weel op het laatste moment nog een geitenpaadje bedenken. Afgesproken is nu om dit onderdeel van de wet niet in werking te laten treden voordat de Raad van State advies heeft uitgebracht over vragen als: mag je iemand die illegaal in Nederland is nog een kop soep geven? En mag je die persoon nog helpen bij ziekte?
‘Geen soeppolitie’
De verduidelijking daarover geeft de Raad van State naar verwachting over een paar weken. Als blijkt dat de wet toch consequenties heeft voor de kopjes soep, vindt NSC dat die toch weer moet worden aangepast. “Wat mij betreft kan de uitkomst alleen zijn dat er geen straf komt op medemenselijkheid”, zegt demissionair NSC-minister Van Hijum (Sociale Zaken).
“Het is nog zeker geen gelopen race”, zegt ook zijn collega Veldkamp (Buitenlandse Zaken). “Er ligt een heldere opdracht aan het kabinet om in de komende tijd hier naar te kijken.” Ook VVD-staatssecretaris Aartsen (Openbaar Vervoer en Milieu) vindt dat “er geen soeppolitie moet komen”.
Van Weel benadrukt dat de wet “niet zo bedoeld is” en niet in werking gaat voordat de Kamers over het advies van de Raad van State hebben gediscussieerd. Hij ziet een mogelijke oplossing in het Openbaar Ministerie geen prioriteit geven aan het vervolgen van hulp aan mensen zonder papieren.
Toch kijkt hij alvast vooruit, naar manieren om bij nieuwe weerstand van NSC en SGP de wet toch aan te passen. Zo is het nog een optie om een aanvullende wet voor dit artikel te maken. Ook kan de Eerste Kamer de wet nog terugsturen naar de Tweede Kamer, met een novelle.
Veel praten en hard werken
Het wordt sowieso nog spannend of de asielwetten door de Eerste Kamer komen. Dat zal pas na het zomerreces, of mogelijk later, bekend worden. Want ook bij het tweestatusstelsel, waardoor er onderscheid komt tussen groepen vluchtelingen, zijn er bij partijen nog bezwaren tegen de uitvoering.
Het CDA kondigt aan om die reden tegen de asielwetten stemmen, waardoor een meerderheid hoogst onzeker is. Het wordt dus “veel praten” en “hard werken” om de wetten nog over de finish te brengen, zeggen demissionair ministers Van Weel en Keijzer.
