Cushman & Wakefield meldt in het rapport Strategic Sector Signals dat de toenemende defensie-investeringen in Europa leiden tot een structurele toename in de vraag naar industriële en logistieke ruimte, meldt Nieuws Impuls. Dit biedt perspectieven voor zowel gevestigde clusters als nieuwe regio’s. In Nederland zijn de effecten zichtbaar, van het nieuwe defensiedistributiecentrum in Soesterberg tot de ontwikkeling van publiek-private initiatieven zoals DefPort.
Nieuwe locaties in Centraal- en Oost-Europa
Vanaf begin 2024 zijn er nieuwe defensieproductiefaciliteiten aangekondigd of geopend, waarvan 54% als uitbreiding van bestaande locaties, 16% in herbestemde gebouwen en 26% in volledig nieuwe faciliteiten. Veel van deze investeringen richten zich op gevestigde clusters in Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Italië, Spanje en Zweden. Tegelijkertijd transformeren landen in Centraal- en Oost-Europa, zoals Polen en Roemenië, zich tot nieuwe defensiehubs sinds de Russische inval in Oekraïne. Naast productie is er ook een stijgende vraag naar logistieke ruimte langs belangrijke transportcorridors en zeehavens.
Defensie herleeft als strategische groeisector, aldus Annelou de Groot, CEO van Cushman & Wakefield Nederland. “Dit brengt een enorme vastgoedopgave met zich mee: van productie en opslag tot opleiding, huisvesting en innovatiecampussen. Voor investeerders en ontwikkelaars ontstaan kansen die economische, maatschappelijke en veiligheidsdoelen verbinden.” Om hierop in te spelen, heeft Cushman & Wakefield afgelopen zomer een gespecialiseerd Defensie & Strategie-team opgezet dat overheden en marktpartijen adviseert over locatiekeuze, herontwikkeling, verduurzaming en publiek-private samenwerking.
Duurzaamheid, innovatie en grondstoffen
Bovendien neemt de vraag toe in andere sectoren zoals duurzame energietechnologie, kritieke materialen en life sciences. De groei in de duurzame technologiesector wordt gestimuleerd door nieuwe wetgeving in de EU en het Verenigd Koninkrijk, wat resulteert in een toenemende behoefte aan industriële ruimte voor onder meer zonnepanelen, windturbines en kleine modulaire kernreactoren. Dit kan zowel eigen gespecialiseerde productiegebouwen als conventionele gehuurde locaties voor assemblage en logistiek omvatten. Duitsland loopt hierin voorop.
Daarnaast is er meer vraag naar nieuwe mijnbouw- en raffinagefaciliteiten door de snel stijgende behoefte aan grondstoffen zoals nikkel, lithium en zeldzame aardmetalen. Cushman & Wakefield ziet ook kansen in de verhuur van conventioneel vastgoed voor recyclingactiviteiten. De life sciences-sector vraagt voornamelijk om gecertificeerde productiefaciliteiten (meestal in eigendom) en gecertificeerde distributiecentra (veelal gehuurd). “Investeringen zullen zich voornamelijk concentreren in bestaande clusters en nabij strategische logistieke knooppunten,” aldus de onderzoekers.
