De loonkloof tussen mannen en vrouwen blijft hardnekkig. Wat doet dat met vrouwen? En hoe kan dit probleem worden aangepakt? Acht vrouwen delen hun ervaringen.
Loondiscriminatie is in Nederland al zo’n vijftig jaar verboden, maar bestaat nog steeds. Mannen krijgen nu gemiddeld 7,4 procent meer betaald dan vrouwen voor hetzelfde werk, blijkt uit het Nationaal Salaris Onderzoek. Als het salaris van mannen en vrouwen zich zo blijft ontwikkelen, is de loonkloof pas in 2086 helemaal verdwenen, zegt vakbond FNV.
FNV opende dit jaar een meldpunt, waar vrouwen hun verhaal over een ongelijke beloning konden delen. De reacties stroomden binnen. Vrouwen uit verschillende beroepsgroepen deden hun verhaal. De vakbond deelde deze verhalen met NU.nl. Een aantal vrouwen ging ook nog zelf in gesprek met NU.nl.
Veel vrouwen zijn ervan op de hoogte dat ze minder betaald krijgen dan hun mannelijke collega’s, blijkt uit die verhalen. Vaak horen zij dat van diezelfde collega’s, die soms zelfs gewoon hun loonstrookje laten zien. Andere vrouwen krijgen dit te horen van collega’s die over het salaris gaan, of komen erachter wanneer hun eigen vacature weer wordt uitgezet omdat er een nieuwe collega wordt gezocht.
Ook met de wetenschap dat zij minder betaald krijgen, is het voor veel vrouwen moeilijk om de kloof te doorbreken. “Bij ons wordt er vaak nog lacherig gedaan over de loonkloof”, zegt Fatima, die bij de werkt. Het probleem wordt niet serieus genomen. “Ook zie ik dat er aan mannen veel lagere eisen worden gesteld. Vrouwen moeten zich veel meer bewijzen.”
Equal Pay Day
Vrouwen in Nederland verdienen gemiddeld 12 procent minder per uur dan mannen. Omdat mannen op 14 november al hebben verdiend waar vrouwen gemiddeld tot het einde van het jaar verdienen, wordt deze dag ‘Equal Pay Day’ genoemd.
‘Het zijn allemaal smoesjes’
Toch kaarten veel vrouwen het probleem aan bij hun leidinggevende of hr-afdeling. Maar dat is vaak niet genoeg. Wanneer wordt aangestipt dat een mannelijke collega met dezelfde competenties meer verdient, horen vrouwen vaak dat er niets aan te doen is. “Ik heb het meerdere keren aangekaart”, zegt Sofia, die in de bouw werkt.
Elke keer dat Sofia begon over de ongelijke salarissen op haar afdeling, werd ze afgewezen met een andere reden. “Er is dit jaar geen budget, je bent net met zwangerschapsverlof geweest of het is niet eerlijk naar andere collega’s. Het zijn allemaal smoesjes.”
Ook vooroordelen over vrouwen worden vaak gebruikt om het gesprek over meer salaris in de kiem te smoren. Indra, afdelingsmanager bij een groot bedrijf, kreeg te horen dat ze niet meer betaald kreeg omdat ze zwanger zou kunnen worden. “Iets dat ik overigens absoluut niet van plan was. Maar ik was een vrouw dus het zou kunnen, zeiden ze.” Later kreeg ze naar eigen zeggen zelfs van de directeur te horen dat ze minder betaald krijgt omdat ze een vrouw is. “Hij zei dat vrouwen niet horen te werken.”
‘Ik verloor mijn werkplezier’
Dat doet wat met het werkplezier. “Ik verloor het mijne”, zegt administratief medewerker Suzanne. “Het aankaarten van het probleem heeft niet geholpen. Ik voelde me boos en bedonderd.” Veel vrouwen zeggen zich minderwaardig te voelen, omdat zij “net zo hard werken” als hun collega’s.
Daarnaast werkt het ontzettend demotiverend, zegt gedragswetenschapper Amina. Het contract van haar collega werd niet verlengd, nadat zij bij haar manager aanstipte dat haar mannelijke collega meer verdiende dan zij. Ook daar was niets aan te doen: “Je staat machteloos.”
En zolang er niets met je klachten gebeurt, is het soms ook oké om de handdoek in de ring te gooien, vindt José. Zij werkte zestien jaar in de metaalsector, vaak als enige vrouw. “Tegen andere vrouwen zou ik willen zeggen: wacht niet te lang, blijf niet hangen bij een werkgever die moeilijk doet of z’n beloftes niet nakomt. Ga gewoon weg als je de kans krijgt.”
Van werkvloer naar wetgeving
Maar weggaan zou niet nodig moeten zijn. Daarom is betere wetgeving noodzakelijk, zegt gezinscoach Jeanette. Zij vindt het aan de overheid om dit probleem aan te pakken. “Zolang Den Haag niets doet, verandert er niets.”
Wat volgens veel vrouwen nodig is, is meer openheid en transparantie over salarissen. “Als dat wettelijk wordt vastgelegd, kan er gewoon geen onderscheid meer gemaakt worden in de beloning van mannen en vrouwen”, denkt Indra.
Daar is de Europese Commissie het mee eens. Er is een wet aangenomen, die ervoor moet zorgen dat de loonkloof in alle EU-lidstaten kleiner wordt. Dus ook in Nederland. In die wet staat onder meer dat bedrijven transparant moeten zijn over het salaris dat vrouwen en mannen ontvangen voor hetzelfde werk.
Maar die wet wordt pas halverwege 2026 van kracht. Daarom is het belangrijk om het probleem te blijven aankaarten, blijkt uit de verhalen. Hoe meer vrouwen het gesprek aangaan over hun salaris, hoe normaler het wordt.
Maar er moet meer gebeuren. Ook mannen moeten hun steentje bijdragen, klinkt het. “Ik zie het als een probleem van en gecreëerd door mannen: dit moeten zij oplossen”, zegt erfgoedonderzoeker Roselyn. “Maar zolang mannen niet erkennen dat zij het probleem zijn, gebeurt er niets.”
