Het wetsvoorstel dat werknemers meer zekerheid moet geven, gaat de echte problemen op de arbeidsmarkt niet oplossen. Dat stelt advocaat arbeidsrecht Pascal Besselink. Ook coalitiepartijen VVD en BBB zijn kritisch.
In het voorstel, dat maandag door minister Van Hijum (NSC) van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Tweede Kamer is gestuurd, staat onder meer dat uitzendkrachten recht krijgen op dezelfde arbeidsvoorwaarden als reguliere werknemers. Ook wordt de inzet van nulurencontracten aan banden gelegd.
Het pakket aan maatregelen volgt na een kritisch advies van de commissie-Borstlap over de arbeidsmarkt, vijf jaar geleden. De onderzoekers concludeerden toen dat Nederland zijn vertrouwde, hoge welvaartsniveau dreigt te verliezen als er niet snel en drastisch wordt ingegrepen.
Ontslagrecht en doorbetaling
“Het wetsvoorstel komt op mij over als de zoveelste poging om wat te doen met de flexkracht en de discussie flex versus vast”, zegt Besselink. Als advocaat arbeidsrecht staat hij zowel werkgevers als werknemers juridisch bij. Volgens hem laat de nieuwe wet twee kernproblemen ongemoeid.
Als eerste het ontslagrecht. “In Nederland is het best moeilijk om een werknemer te ontslaan. Je moet dan aan een behoorlijk aantal voorwaarden voldoen, ongeacht de ontslaggrond die je opvoert.” Dat maakt sommige werkgevers huiverig om iemand een vast contract aan te bieden, meent Besselink.
In andere landen is het doorbetalen van zieke werknemers zes weken, of misschien zes maanden, maar niet twee jaarThierry Aartsen – Tweede Kamerlid VVD
Ook het doorbetalen van werknemers bij langdurige ziekte is volgens Besselink een probleem. Dat is nu maximaal twee jaar. “Dat is enorm lang. Nederland wijkt daarin echt af van de rest van de wereld en Europa in het bijzonder.”
Ook Tweede Kamerlid Thierry Aartsen (VVD) vindt dat problematisch. “Veel ondernemers zeggen: dat risico kunnen wij niet dragen. In andere landen is het doorbetalen van zieke werknemers zes weken, of misschien zes maanden, maar niet twee jaar.”
Nulurencontract
Coalitiepartij BBB heeft vooral moeite met het afschaffen van nulurencontracten. Tweede Kamerlid Mariska Rikker-Oosterkamp noemt dat ‘een praktische brug te ver’.
“In sectoren als de zorg, het onderwijs en de kinderopvang is enige flexibiliteit noodzakelijk om bij ziekte en piekbelasting überhaupt mensen te kunnen inzetten. Als we dit verder dichttimmeren, zadelen we werkgevers én collega’s op met een onwerkbare situatie”, aldus het BBB-Kamerlid.
Er zijn nog steeds werkgevers die dan zeggen: ik wil geen vast contract met jou sluiten. Dus dan stopt het dus gewoon, terwijl iemand in de huidige situatie na een half jaar kan terugkomen.Pascal Besselink – advocaat arbeidsrecht
In de plannen zijn ook strengere regels opgenomen om zogenoemde draaideurconstructies te voorkomen. Nu mag iemand na drie tijdelijke contracten zes maanden lang geen nieuwe tijdelijke aanstelling krijgen. In het voorstel wordt die termijn vijf jaar. Het idee is dat werkgevers daardoor mensen eerder een vast contract aanbieden.
Maar of dat de werknemer ten goede komt, is de vraag. “Er zijn nog steeds werkgevers die dan zeggen: ik wil geen vast contract met jou sluiten. Dus dan stopt het gewoon, terwijl iemand in de huidige situatie na een half jaar kan terugkomen”, aldus Besselink.
Hij stelt ook nog een ander probleem aan de kaak: “Je geeft de oproepkrachten straks misschien wat meer rechten, maar de vraag is of ze daar uiteindelijk ook een beroep op zullen doen. Als je naar de praktijk kijkt, zie je dat dit bijna niet gebeurt.” Volgens hem uit vrees niet meer opgeroepen te worden.
‘Flexibiliteit blijft mogelijk’
Minister Van Hijum benadrukt dat flexibiliteit op de arbeidsmarkt mogelijk blijft via zelfstandigen, uitzendwerk en tijdelijke contracten.
“Maar we hebben kunnen zien dat het Nederland compleet is doorgeschoten: 43 procent van de beroepsbevolking is afhankelijk van een onzeker contract en weet dus niet hoeveel werk en inkomen er volgende maand weer beschikbaar is.” Volgens de NSC-bewindsman gaat dat ten koste van de sociale zekerheid van werknemers, zoals het recht op werkloosheidsuitkering, arbeidsongeschiktheid en pensioen.
Van Hijum werkt daarnaast aan een wetsvoorstel over loondoorbetaling bij langdurige ziekte. De bedoeling van dat voorstel is dat werkgevers na het eerste jaar snel meer duidelijkheid krijgen. Dat plan moet tezamen met een aantal andere voorstellen nog dit jaar naar de Tweede Kamer.
