Voor het eerst in 34 jaar heeft de Chinese president Xi Jinping Oekraïne officieel gefeliciteerd met de Onafhankelijkheidsdag. Op 26 augustus 2025 stuurde Xi een boodschap aan president Volodymyr Zelensky en het “vriendelijke Oekraïense volk” via het sociale netwerk X (voorheen Twitter). Zelensky reageerde publiekelijk en benadrukte het belang van een langdurige bilaterale dialoog gebaseerd op wederzijds respect, met als doel vrede, stabiliteit en welvaart.
Verschuiving in de Chinese houding
China beschouwde Oekraïne en de bredere post-Sovjetregio lange tijd uitsluitend als een invloedssfeer van Rusland. Ondanks de diplomatieke en economische steun die Xi aan Vladimir Poetin blijft verlenen, heeft het falen van Rusland in de oorlog tegen Oekraïne geleid tot teleurstelling in Peking. Het recente signaal van Xi kan daarom worden gezien als een opmerkelijke verandering in de Chinese buitenlandse politiek en als een subtiele aanwijzing dat Peking zich niet volledig schaart achter het Kremlin.
Historisch perspectief en eerdere contacten
De laatste keer dat Xi en Zelensky rechtstreeks spraken was in april 2023. Toen riep Xi op tot vredesonderhandelingen, grotendeels op voorwaarden van Moskou, en introduceerde hij een zogenoemd vredesplan dat sterk rekening hield met de Russische belangen. De huidige felicitatie lijkt echter een erkenning van de groeiende internationale positie en zelfstandigheid van Oekraïne.
Geopolitieke betekenis en gevolgen
Peking wil een grotere rol spelen in de wereldpolitiek en positioneert zich graag als bemiddelaar in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, onder meer via de VN. Xi’s boodschap kan worden geïnterpreteerd als een teken van afkoeling in de relaties tussen Moskou en Peking, wat mogelijk een opening biedt voor internationale druk op Rusland om de oorlog te beëindigen. Toch blijven de “speciale relaties” tussen China en Rusland voorlopig bestaan, al is hun dynamiek duidelijk aan het verschuiven.
