Weinig landen hebben zo’n geavanceerde luchtverdediging als Israël. Toch lukt het Iran de afgelopen dagen harde klappen uit te delen. Hoe kan dat? En welke wapens gebruikt het land?
De Iraniërs slagen erin raketschild Iron Dome te ontregelen. Ze hebben een tactiek die ze afkeken van de Rusland-Oekraïne-oorlog, vertellen defensie-experts. Namelijk: het systeem overbelasten met drones.
Oorlog is een competitie in wie het beste leert en zich kan aanpassen.
Iran beantwoordde het Israëlische offensief van vrijdag het hele weekend met raketaanvallen, ook afgelopen nacht weer en ongeveer 350 in totaal. In totaal zijn zeker 24 mensen gedood en meer dan honderd verwond. Ook zijn veel gebouwen kapotgeschoten. Het gebeurt, ondanks de rijke oorlogshistorie, niet vaak dat Israël te maken krijgt met verwoestingen van deze omvang.
Voordat Iran raketten afvuurt, stuurt het land een peloton drones de lucht in. De Israëlische Iron Dome heeft dan de handen vol aan het volgen van die – relatief ongevaarlijke – objecten. Vervolgens komen de raketten, ongeveer dertig tot zestig tegelijk.
“Die worden dan veel minder snel opgepikt”, zegt hoogleraar militair operationele wetenschappen Han Bouwmeester. “Die hebben vrij baan, kunnen hun hele traject afmaken en inslaan in Israël.”
Hightech, maar niet waterdicht
De Iron Dome is ontwikkeld samen met Amerika en kostte ruim een miljard. Het vormt sinds 2011 samen met andere luchtverdedigingssystemen een soort onzichtbare koepel die volgens het Israëlische leger zo’n 90 procent van de binnenkomende doelwitten onderschept.
Toch vindt Iran dus een antwoord op dit hoogtechnologische systeem. “Een oorlog is niet alleen een uitputtingsslag”, zegt Tim Sweijs van The Hague Center for Strategic Studies. “Maar ook een competitie in wie het beste leert en zich kan aanpassen.”
Lessen uit Oekraïne
Dat leren deed Iran van bondgenoot Rusland, zegt Sweijs. Dat land hanteert in Oekraïne eenzelfde tactiek: toen de ‘speciale militaire operatie’ over de grond in 2022 stokte, besloot Rusland zich meer te richten op luchtaanvallen en het verwarren van de Oekraïense luchtafweer. Daarbij gebruiken ze overigens drones uit Iran.
Terug naar het Midden-Oosten. Terwijl de Iron Dome druk is met drones detecteren, kan Iran zijn zwaardere, veel vernietigendere wapens inzetten: kruisvluchtwapens en ballistische raketten. Die laatste categorie is volgens Sweijs veel doeltreffender dan aanvankelijk gedacht.
“Tijdens de aanval op Israël in april 2024 zagen we dat ook al. In Israëlische media werd dat gecensureerd, maar op satellietbeelden was te zien dat raketten veel dichterbij kwamen dan verwacht.”
Defensie-expert Han Bouwmeester legt uit welke wapens Iran gebruikt en hoe ze werken:
Irans raketten hebben gps, motoren en kunnen vijf keer door de geluidssnelheid
Ook Israël bombardeert al dagen. Die aanvallen hebben het leven gekost aan zeker 224 mensen, zegt Iran.
Net als Iran zet ook Israël veel drones in. Dat gebeurde na infiltratie van Mossad-agenten zelfs vanuit Iraans grondgebied. Zo werd de luchtafweer platgelegd en kon Israël nucleaire en militaire doelen bombarderen. Die tactiek heeft dus veel gelijkenissen met die van de tegenstander.
De vraag is nu: hoe gaat dit conflict verder? Blijven de raketten over en weer vliegen of zijn de wapens ook een keer op?
Ik vraag me af in hoeverre Iran in staat is dit tempo en deze grootte van aanvallen door te blijven zetten
Iran beschikt volgens schattingen over zo’n drieduizend ballistische raketten. “Maar we weten niet hoeveel Israël daarvan vernietigd heeft”, zegt Sweijs. “Ik vraag me af in hoeverre Iran in staat is dit tempo en deze grootte van aanvallen door te blijven zetten.”
Israël kan de huidige oorlogstactiek sowieso lang volhouden, verwacht hij. Met name vanwege de immer aanwezige steun van Amerika. “Ik denk dat Israël en de VS een goed beeld hebben van de Iraanse capaciteiten. En dat dus wel de afweging is gemaakt dat Tel Aviv eind deze week niet helemaal in de as ligt.”
In eerste instantie waren de Israëlische aanvallen naar eigen zeggen gericht op Irans kernwapenprogramma. Maar voor Sweijs staat als een paal boven water dat Israëls de aartsvijand ook militair en economisch wil verzwakken.
“Dat laatste blijkt uit het feit dat ook oliedepots doelwit zijn. Die fossiele brandstoffen houden de Iraanse economie draaiende. Deze oorlog is dus veel breder dan louter nucleaire dreiging stoppen.”In de Israëlische stad Bat Yam zijn dit weekend enorme ravages aangericht.
