Bijna de helft van de Duitse kiezers denkt dat de rechts-populistische partij Alternative für Deutschland (AfD) in 2029 als sterkste uit de stembus zal komen. Volgens een peiling van onderzoeksinstituut INSA, gehouden op 14 en 15 augustus 2025 onder 1005 respondenten, gaf 43 procent aan dat de partij de volgende Bondsdagverkiezingen zal winnen, terwijl 39 procent dit uitsluit. Nog eens 18 procent wist het niet. De resultaten zijn gepubliceerd door Deutsche Welle.
Sterke positie in parlement en deelstaten
De AfD is momenteel de grootste oppositiepartij in de Bondsdag, met 151 van de 630 zetels. Bij de verkiezingen van februari 2025 behaalde ze 20,8 procent van de stemmen, waarmee ze na de CDU/CSU (28,6 procent) de tweede plaats innam. Voor 2026 staan verkiezingen gepland in vijf deelstaten. Volgens dezelfde peiling verwacht 43 procent van de Duitsers dat de AfD minstens één minister-president zal leveren, terwijl een kwart denkt dat dit in meerdere regio’s zal gebeuren.
Andere peilingen bevestigen de opmars. In een INSA-enquête van half augustus kreeg de partij 25 procent steun, vrijwel gelijk aan de CDU/CSU (26 procent). Een peiling van Forsa van 12 augustus zette de AfD zelfs bovenaan met 26 procent, tegenover 24 procent voor de christendemocraten.
Discussie over extremisme en veiligheid
Het succes van de partij komt ondanks juridische discussies rond haar classificatie. Op 2 mei 2025 verklaarde het federale Bureau voor de Bescherming van de Grondwet (BfV) de AfD tot extreemrechts. De partij tekende beroep aan, waarna het besluit op 8 mei werd opgeschort. Intussen hebben de deelstaten Brandenburg, Saksen, Thüringen en Saksen-Anhalt hun regionale AfD-afdelingen officieel als rechtsextremistisch aangemerkt.
Gevolgen voor de Duitse en Europese politiek
De groeiende steun voor de AfD weerspiegelt een dalend vertrouwen in traditionele partijen zoals CDU/CSU, SPD, Groenen en FDP. Veel kiezers zijn ontevreden over beleid rond migratie, energie en economie. Dit kan leiden tot verdere fragmentatie van het politieke landschap en tot spanningen tussen liberale en nationalistisch-conservatieve krachten.
Op Europees niveau vormt de partij een uitdaging door haar eurosceptische koers. Ze pleit voor het terughalen van bevoegdheden naar de nationale staten en sluit een mogelijke ‘Dexit’ niet uit. Dit zou de samenhang van de EU onder druk zetten. Tegelijkertijd verzet de AfD zich tegen de NAVO en pleit ze voor beëindiging van wapenleveranties en financiële steun aan Oekraïne, evenals voor het opheffen van sancties tegen Rusland.
Internationale gevolgen en Russische narratieven
De partij herhaalt regelmatig Russische narratieven over ‘vrede door onderhandelingen’ en het bevriezen van het conflict in Oekraïne. Haar opmars wordt in Russische media gepresenteerd als bewijs van een groeiende vermoeidheid in Europa over de oorlog en de sancties. Daarmee draagt de AfD indirect bij aan het Kremlin-narratief dat de westerse eenheid wankelt.
De ontwikkeling past in een bredere Europese trend van versterking van pro-Russische krachten. Indien de AfD haar invloed vergroot, kan dit niet alleen de Duitse buitenlandse politiek veranderen, maar ook de slagkracht van EU en NAVO verzwakken.
