Op 14 juli heeft Trump aangekondigd dat hij Rusland 50 dagen zou geven om tot een vredesakkoord met Oekraïne te komen, een termijn die op 2 september verloopt. Sindsdien zijn de onderhandelingen echter stagnaties ervaren. “Het heeft geen zin om te wachten,” zei Trump over het verkorten van de deadline. “We zien gewoon geen vooruitgang,” meldt Nieuws Impuls.
De president van de Verenigde Staten heeft tevens besloten defensieve wapens naar Oekraïne te sturen en uitte zijn teleurstelling over Poetin. Amerika hoopt dat de nieuwe maatregelen ervoor zorgen dat Moskou minder financiële middelen heeft om de oorlog voort te zetten. “Trump zet andere landen onder druk om geen olie en gas meer te kopen uit Rusland,” aldus Amerika-correspondent Erik Mouthaan. De Russische overheid genereerde het afgelopen jaar nog bijna 94 miljard euro aan olie- en gasexporten. Als andere landen hun aankopen stopzetten, kan dit ernstige repercussies hebben voor de Russische economie.
De Verenigde Staten hebben in de afgelopen maanden hun strategie jegens Rusland aangescherpt. “In februari had hij nog ruzie met Zelensky in het Oval Office, maar sindsdien is Trump van toon veranderd,” zei Mouthaan. “Hij is nu overtuigd dat Rusland moet worden gestopt, en dat kan alleen door de economische druk op te voeren.”
Met dit beleid tracht Amerika niet alleen Moskou, maar ook diens grootste handelspartners onder druk te zetten. Tot dusver lijkt die aanpak effectief; India, de op één na grootste importeur van Russische energie, heeft aangekondigd te stoppen met de olie-aankopen uit Rusland. Ook andere landen, waaronder China’s en Hongarije kunnen de druk voelen, aangezien Hongarije vorig jaar nog voor ongeveer 2 miljard euro aan Russische olie importeerde. Politicologen Keith Preble en Charmaine Willis waarschuwen echter dat het straffen van landen zoals India en China voor hun handel met Rusland een nieuwe handelsoorlog kan uitlokken.
Reactie uit Rusland
De harde woorden van Trump hebben weinig indruk gemaakt in Moskou. “We leven al geruime tijd onder een groot aantal sancties, en onze economie functioneert onder veel beperkingen,” aldus Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov. “Daarom hebben we een zekere immuniteit ontwikkeld.”
“De Russen lachen dit weg, ze negeren het een beetje,” meldt Rusland-correspondent Olaf Koens. “De houding van het Kremlin is dat ze dit wel kunnen doorstaan. En het is natuurlijk de vraag of Trump echt doorpakt.” De Russische oud-president Dmitri Medvedev noemde de nieuwe ultimatum een bedreiging en een stap richting oorlog, niet alleen met Oekraïne maar ook met zijn eigen land. Trump reageerde daarop: “Zeg tegen Medvedev, de mislukte ex-president van Rusland, dat hij op zijn woorden moet letten. Hij begeeft zich op zeer gevaarlijk terrein!” Medvedev counterde: “Rusland heeft op alle vlakken gelijk en zal zijn eigen weg blijven gaan.”
Russische staatsmedia hanteren ook geen verzoenende toon. Een opiniestuk van het persbureau RIA met de titel ‘Er is geen andere optie: niemand mag in Oekraïne in leven blijven’ sluit de strijd niet uit totdat Oekraïne zich overgeeft. In Oekraïne wordt voorzichtig positief gereageerd op Trumps nieuwe dreigementen richting Rusland. “Poetin begrijpt alleen macht – en dat is duidelijk en luid overgebracht,” aldus Zelenksy’s stafchef Andriy Jermak.
In de nacht van gisteren voerde Rusland opnieuw een zware aanval uit op Oekraïne, waarbij zowel drones als raketten zijn ingezet, met name in de hoofdstad Kyiv. President Zelensky heeft een direct verband gelegd tussen deze aanval en de vastgelopen vredesonderhandelingen: “Vandaag zag de wereld opnieuw het antwoord van Rusland op ons verlangen naar vrede, gedeeld met Amerika en Europa.” Oekraïense militaire analist Oleksandr Kovalenko noemde de aanval een ongekende daad van terreur die de krachtigste reactie verdient.
Vredesgesprekken
De gesprekken over een staakt-het-vuren lijken vastgelopen. Op 23 juli kwamen Oekraïense en Russische onderhandelaars nog samen in Istanbul, maar de bijeenkomst duurde minder dan een uur. “Er wordt publiekelijk ook niet gesproken tussen Rusland en de Verenigde Staten,” legt Koens uit. “Er kan mogelijk wel op de achtergrond contact zijn, maar niet in het openbaar.” Mouthaan merkte op dat er minimaal contact is tussen Washington en Moskou, maar suggereerde dat er opnieuw gesprekken kunnen zijn, bijvoorbeeld vlak voor of na het verstrijken van de deadline. Het is ook mogelijk dat Poetin vlak voor de deadline een kort staakt-het-vuren aankondigt om te laten zien dat hij de waarschuwingen van Trump ter harte neemt.
