Redactie
EU-landen zouden samen schulden moeten kunnen aangaan om de Europese economie een boost te geven. De economische groei blijft achter bij die in de VS en China en volgens Mario Draghi kan alleen een investering van honderden miljarden euro’s dat vlot trekken.
Draghi, voormalig premier van Italië en oud-president van de Europese Centrale Bank (ECB), heeft maandag een rapport over de concurrentiekracht van de Europese economie gepresenteerd en is somber gestemd.
China en de VS zijn volgens hem een stuk competitiever dan de EU en daar moet snel verandering in komen. Trage besluitvorming, te weinig innovatie en een te grote afhankelijkheid van andere werelddelen spelen de Europese economie parten, bijvoorbeeld bij essentiële grondstoffen voor de energietransitie.
Zo groeide de Amerikaanse economie de laatste jaren met minimaal 2 procent per jaar en was dat percentage in China zelfs hoger. De groei in de Europese Unie bleef in dezelfde periode beperkt tot rond of zelfs onder de 1 procent. Ook de arbeidsproductiviteit is in de VS een stuk hoger dan in de EU, blijkt uit data van persbureau Reuters.
Te weinig innovatie in de EU
Om terrein te winnen, moet Europa een samenhangender industriebeleid gaan voeren. Ook moet Brussel sneller beslissingen nemen en inzetten op een snellere verduurzaming en digitalisering. Ook zijn extra investeringen in innovatie noodzakelijk, concludeert Draghi.
Zo is het bedrag dat het Europese bedrijfsleven de laatste jaren voor innovatie uittrekt flink lager dan in bijvoorbeeld de VS. Ook wijst de Italiaan erop dat de bedrijven die nu het meest in innovatie investeren dat twintig jaar geleden ook al deden.
Dat is volgens hem een groot contrast met de VS, waar juist relatief jonge techbedrijven het meest innoveren. Ook zijn er de afgelopen jaren diverse Europese techbedrijven verhuisd naar de VS, wat de voormalige ECB-president een doorn in het oog is.
Een andere pijler van de voorstellen is een snelle verduurzaming. Volgens Draghi is dit een mooie kans, maar moet de EU zich daarbij niet laten aftroeven door China. Dat land brengt bijvoorbeeld veel goedkope zonnepanelen en elektrische auto’s op de markt, terwijl Europese bedrijven daar niet altijd tegen kunnen opboksen.
800 miljard euro per jaar nodig
Om de Europese industrie weer concurrerend te maken, zijn dus forse investeringen nodig. Volgens het rapport gaat het om 750 tot 800 miljard euro per jaar, boven op de huidige investeringen.
Het geld vanuit het bedrijfsleven is waarschijnlijk niet genoeg. Daarom zou Brussel ook moeten kijken naar gezamenlijke financiering voor met name publieke zaken, zoals defensie-uitgaven en grensoverschrijdende stroomnetten. Dat kan onder meer door gezamenlijk schulden aan te gaan. Een andere optie is om de afdracht of EU-belastingen te verhogen.
Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie, zei in een reactie dat er inderdaad gezamenlijke fondsen nodig zijn. Over hoe dit vorm moet krijgen, weidde de Duitse niet uit.
Zulke maatregelen liggen gevoelig bij veel lidstaten. Onder meer Nederland en Duitsland, de grootste EU-lidstaat, waren in het verleden kritisch over gezamenlijke schulden. Ook sommige fracties in het Europees Parlement zijn niet enthousiast over dit idee. Verder heeft het nieuwe Nederlandse kabinet gezegd juist minder te willen afdragen aan Brussel.
