Redactie
De arbeidsproductiviteit in ons land is in het afgelopen decennium minder sterk gegroeid dan in andere hoge-inkomenslanden. Daardoor is Nederland afgezakt naar de tiende plaats op een internationale ranglijst die laat zien hoeveel in een land wordt verdiend per gewerkt uur.
Nederlandse burgers en bedrijven werden in de afgelopen decennia steeds wat productiever. Maar die groei gaat wel steeds wat langzamer, blijkt woensdag uit een publicatie van statistiekbureau CBS.
Daardoor staan we nu tiende op de lijst met 38 ontwikkelde economieën die bij het samenwerkingsverband OESO horen. In 2019 en 2020 was Nederland nog de nummer elf, maar voor 2016 stonden we jarenlang in de top zes.
Dat komt deels doordat er minder werk is in sectoren waarin de productiviteit hoog is, zoals banken en gaswinning. «Kijk bijvoorbeeld naar de banken die de afgelopen jaren steeds meer vestigingen hebben gesloten. De werknemers zijn gaan werken in andere sectoren», zegt CBS-econoom Frank Notten.
Bij financiële instellingen was de toegevoegde waarde in euro’s per gewerkt uur doorgaans wat groter dan in andere sectoren. Verder is de werkgelegenheid in de afgelopen jaren juist flink gegroeid in sectoren als de zorg, het onderwijs en de horeca. Maar daar leveren gewerkte uren wat minder hoge inkomsten op.
Hoe productief Nederland is
De arbeidsproductiviteit is een belangrijke economische indicator en is de toegevoegde waarde per gewerkt uur. De productiviteit kan worden verhoogd door bijvoorbeeld beter opgeleid of meer ervaren personeel, meer machines of innovatie. Voor heel Nederland wordt die gemeten aan de hand van het bruto binnenlands product — alles wat burgers en bedrijven in een jaar verdienen.
Afschalen gaswinning remt productiviteit
Ook speelt volgens Notten het afschalen van de gaswinning in Groningen een rol. «Het geleidelijk dichtdraaien van de gaskraan vanwege het risico op aardbevingen remde de groei van de arbeidsproductiviteit», zegt hij. In de gaswinning werken relatief weinig mensen, maar wordt toch veel geld verdiend.
«Als de gaskraan openstaat, is het makkelijk geld verdienen», zegt Notten. «Per gewerkt uur kan veel toegevoegde waarde worden geleverd. Nu wordt dat minder.»
Niet alleen het verdwijnen van verdiensten in de gaswinning en de afnemende werkgelegenheid bij banken droegen eraan bij aan dat de productiviteit in Nederland niet meer zo hard groeit als voorheen.
Vrijwel alle sectoren hebben moeite om met hetzelfde aantal werkuren steeds meer inkomsten te genereren, stelt het CBS. Daarbij wijst het statistiekbureau vooral op delfstoffenwinning, industrie, vervoer en opslag. Die sectoren droegen het meest bij aan de afnemende productiviteitsgroei.
Een positieve noot is er voor sectoren zoals IT en juridisch advies. Daar wordt veel geld verdiend en groeide de werkgelegenheid in de afgelopen jaren sterk.
‘Overheid zal belangrijke keuzes moeten maken’
Het Centraal Planbureau (CPB) stelde vorige week al vast dat de arbeidsproductiviteitsgroei de afgelopen jaren is vertraagd. De overheid zal daarom belangrijke keuzes moeten maken om de arbeidsproductiviteit op peil te houden, stelde het CPB in een langetermijnverkenning voor de Nederlandse economie.
Hiervoor kunnen bijvoorbeeld kennismigranten worden geworven of extra investeringen worden gedaan in innovatie, opperde het planbureau.
