Redactie
Voormalig CDA-minister van Buitenlandse Zaken Hans van den Broek is op 88-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn familie bevestigd aan persbureau ANP.
Henri (Hans) van den Broek leed al geruime tijd aan een vorm van dementie en zijn overlijden komt volgens zijn familie dan ook niet als een verrassing.
Van den Broek was staatssecretaris, minister van Buitenlandse Zaken en Europees Commissaris voor buitenlandse betrekkingen. Ook was hij even in beeld als potentiële opvolger van CDA-leider en premier Ruud Lubbers. Toch zullen veel Nederlanders hem vooral kennen als de vader van prinses Marilène, de echtgenote van prins Maurits.
Van den Broek werd op 11 december 1936 geboren in Parijs. De oorlogsjaren bracht hij door in Londen, waar zijn vader chef was van Radio Oranje. Hij ging naar school in Hilversum waar hij zijn zijn gymnasiumdiploma haalde. Vervolgens studeerde hij rechten aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. Bij de Baak in Noordwijk volgde hij een managementopleiding.
Van 1965 tot 1968 was Van den Broek advocaat en procureur in Amsterdam. In 1969 begon hij zijn carrière bij kunstvezelbedrijf ENKA in Arnhem, waar hij tot 1973 als directiesecretaris werkte, en commercieel manager was tot 1976.
Van gemeenteraadslid tot buitenlandminister
De politieke loopbaan van Van den Broek begon in 1970, toen hij gemeenteraadslid werd (voor de KVP, die later opging in het CDA) in Rheden. Echt meetellen ging hij vanaf 1982. Als minister van Buitenlandse Zaken in Lubbers I, II en III speelde hij ruim tien jaar een belangrijke rol op het Binnenhof.
Van den Broek gold als een atlanticus, een trouw bondgenoot van de Verenigde Staten. Als minister opereerde hij bij voorkeur op de achtergrond en in diplomatieke achterkamertjes. Hij was geen voorstander van wat hij ‘megafoondiplomatie’ noemde.
Waarschijnlijk werd Van den Broek hierdoor nooit echt populair. Lubbers overvleugelde hem voortdurend en nadat de CDA-leider hem als kroonprins had laten vallen, verslechterde hun relatie. Begin 1993 kondigde Van den Broek onverwacht zijn vertrek aan als minister. Hij werd Europees Commissaris.
Aftreden in Brussel wegens beschuldigingen van fraude en vriendjespolitiek
In Brussel hield hij zich onder meer bezig met de uitbreiding van de EU, een operatie die in Nederland op dat moment geen enkele kritiek kreeg.
In 1999 eindigde de carrière van Van den Broek abrupt toen de Europese Commissie waarvan hij deel uitmaakte, moest aftreden wegens beschuldigingen van fraude en vriendjespolitiek. Hoewel Van den Broek bij deze zaken niet was betrokken, was het toch een wat onprettig afscheid.
Na Brussel was de CDA’er nog actief als voorzitter van Clingendael, het instituut voor internationale relaties. In 2005 werd hij benoemd tot minister van Staat. Dat is een eretitel die, in uitzonderlijke gevallen, wordt toegekend aan politici of staatslieden die geen publieke functie meer vervullen. De koning kan hen om advies vragen, bijvoorbeeld bij moeilijke staatsrechtelijke kwesties.
Premier Dick Schoof prees in een reactie op het overlijden van Van den Broek diens inzet voor Nederland. Volgens Schoof vertegenwoordigde Van den Broek “het beste dat de Nederlandse diplomatie de wereld te bieden heeft”. “Met wijsheid, volharding en grote kennis van zaken werkte hij onvermoeibaar aan een sterk Nederland in een sterk en verenigd Europa”, schrijft Schoof op X.
Ook koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix staan stil bij het overlijden van Van den Broek. Ze noemen hem “een man met een groot sociaal hart, die mensen wist te verbinden”. “Als minister van Buitenlandse Zaken en als lid van de Europese Commissie versterkte hij zowel de trans-Atlantische band als de samenwerking binnen Europa”, schrijven ze op X. “Gedurende vele jaren diende hij de publieke zaak gewetensvol en met liefde.”
