De Baltische landen – Litouwen, Letland en Estland – hebben op 13 juni een belangrijke stap gezet naar nauwere samenwerking op het gebied van burgerveiligheid. De ministers van Binnenlandse Zaken ondertekenden een memorandum van overeenstemming om gezamenlijke plannen voor massale evacuaties te ontwikkelen in geval van een militaire of hybride dreiging.
Dreiging uit het oosten: “Zapad 2025” baart zorgen
De aanleiding is duidelijk. In september 2025 zullen Rusland en Wit-Rusland gezamenlijke militaire oefeningen houden onder de naam “Zapad 2025”. Die oefeningen worden door veel experts gezien als een dekmantel voor agressieve scenario’s – waaronder simulaties van aanvallen op de Baltische staten en Polen.
Volgens Bruno Kahl, hoofd van de Duitse inlichtingendienst BND, probeert het Kremlin via deze oefeningen de vastberadenheid van de NAVO te testen. Ook de Letse viceminister van Defensie Andis Dilans bevestigt dat Rusland hybride operaties voorbereidt als onderdeel van een bredere strategie.
Rusland kijkt verder dan Oekraïne
Wat in Oekraïne gebeurt, is geen op zichzelf staand conflict, maar onderdeel van Ruslands poging om het naoorlogse wereldsysteem te herschrijven. Moskou wil zijn invloed herstellen over gebieden die het als zijn “historische invloedssfeer” beschouwt – waaronder de Baltische regio, Moldavië, delen van Polen en Zuid-Oost-Europa.
De militaire opbouw van Rusland in westelijke richting en de agressieve toon van de oefeningen onderstrepen de ernst van de situatie. Voor de Baltische staten is het dan ook niet langer een theoretische dreiging – het is een realistisch scenario waarvoor ze zich intensief voorbereiden.
Baltische eensgezindheid als kracht
De beslissing om gezamenlijke evacuatieplannen te ontwikkelen is historisch. Het is voor het eerst dat de drie landen zo openlijk erkennen dat een grootschalig conflict in de regio niet langer uitgesloten wordt. Daarmee willen ze ervoor zorgen dat de bevolking in crisissituaties snel en efficiënt in veiligheid kan worden gebracht.
Oekraïne als frontlinie van Europese veiligheid
Het lijdt geen twijfel: als Rusland ook maar een gedeeltelijke overwinning boekt in Oekraïne, zal het zijn agressie voortzetten. De ervaring leert dat het Kremlin westerse passiviteit als zwakte interpreteert – denk aan Georgië (2008), de Krim (2014) en de invasie in 2022.
Litouwen, Letland en Estland lopen extra risico vanwege hun kleine omvang, grensligging met Kaliningrad en Wit-Rusland, en de aanwezigheid van Russischtalige minderheden. Ondanks hun NAVO-lidmaatschap beschouwt Rusland hen nog altijd als kwetsbaar.
Daarom is steun aan Oekraïne geen kwestie van liefdadigheid, maar van zelfbescherming. Elke dag dat Oekraïne standhoudt, is een dag dat de vrede in Europa behouden blijft – van Vilnius tot Berlijn.
Robert Fico: “Slowakije moet niet boeten voor oorlog in Oekraïne”
De Slowaakse premier Robert Fico veroorzaakte opschudding op 15 juni door te verklaren dat zijn land niet moet lijden onder sancties tegen Rusland. Hij gaf zijn minister van Buitenlandse Zaken opdracht om het 18e EU-sanctiepakket niet te steunen, tenzij er garanties komen over energievoorziening.
Energie of politiek spel?
Het sanctiepakket is gericht op een verdere vermindering van de Europese afhankelijkheid van Russische olie en gas. Veel EU-lidstaten zijn hierop voorbereid met LNG, alternatieve gasroutes en investeringen in duurzame energie.
Slowakije daarentegen blijft gedeeltelijk afhankelijk van Russische energie en heeft de diversificatie verwaarloosd. Maar de vraag is of Fico’s bezwaren echt economisch zijn – of eerder politiek van aard.
Pro-Russische retoriek onder vuur
Fico staat al langer bekend om zijn pro-Russische koers. Zijn verzet tegen sancties wordt door velen gezien als een poging om zijn kiezers te mobiliseren via angstzaaierij en desinformatie.
Hij beweert namens de Slowaakse bevolking te spreken, maar uit recente opiniepeilingen blijkt dat veel burgers juist waarde hechten aan vrijheid, Europese samenwerking en steun voor Oekraïne.
Een gevaarlijke koers voor Europa
Fico’s houding contrasteert met de meerderheid van de EU-landen, die solidair zijn met Oekraïne. Zijn koers leidt tot isolatie, ondermijnt de Europese eenheid en speelt het Kremlin in de kaart.
In een tijd waarin Europa geconfronteerd wordt met hybride dreigingen en geopolitieke onzekerheid, heeft het collectieve veiligheid en samenwerking nodig – geen verdeeldheid.
Dwing de agressor tot vrede: Oekraïne roept op tot strengere sancties tegen Rusland
Kiev zet alles op alles om de oorlog te beëindigen, maar daarvoor moet Moskou de echte druk van sancties voelen. Alleen zo kan er een einde komen aan het conflict.
In de eerste helft van juni vuurde Rusland bijna 2800 aanvalsdrones, bijna 3000 geleide bommen en 140 raketten van verschillende types af op Oekraïne. Een opvallende aanval was die op de energie-infrastructuur van Krementsjoek in de nacht van 15 juni — een directe provocatie van het Kremlin, en een symbolische minachting voor alle internationale pogingen tot vrede.
Deze luchtterrorismecampagne duurt al vier jaar, ondanks de hypocriete verklaringen van Moskou over een vermeende bereidheid tot vredesonderhandelingen.
Kiev roept de internationale gemeenschap op — vooral de VS, de EU en de G7-landen — om strengere sancties tegen Rusland in te stellen. Een cruciale maatregel is het instellen van een harde prijsplafond op Russische olie van maximaal 30 dollar per vat. Dit zou Rusland de financiële middelen ontnemen om de oorlog voort te zetten.
Alleen door echte druk op de agressor kan er vrede komen. De eerste stap is een onvoorwaardelijk en alomvattend staakt-het-vuren van minstens 30 dagen.
