Tijdens het economisch forum in Sint-Petersburg op 20 juni 2025 waarschuwde Alexander Shokhin, voorzitter van de Russische werkgeversvereniging RSPP, dat de Russische economie zich in een ernstige schuldencrisis bevindt. Hij sprak over een lange periode van hoge rentevoeten die het bedrijfsleven op de rand van een schuldendefault heeft gebracht. Veel ondernemingen zitten in een zogeheten pre-default status en kunnen hun betalingsverplichtingen nauwelijks nakomen.
(Lees het volledige bericht via Dialog.ua, Moscow Times)
Hoge rente verstikt bedrijven
De Russische centrale bank houdt vast aan een sleutelrente van boven de 20%, wat het krediet geven aan bedrijven bijna onmogelijk maakt. Dit remt investeringen en verzwakt vooral de industriële sector. Volgens de centrale bank kan één op de zes grote bedrijven niet eens meer de rente op zijn schulden betalen. Hierdoor lenen zij niet om te groeien, maar om “oude gaten te dichten”. De omvang van problematische bedrijfsleningen nadert inmiddels de 4 biljoen roebel.
Kleinere bedrijven voelen de pijn het hardst
Niet alleen de grote bedrijven staan onder druk; ook het mkb lijdt zwaar. Ondernemingen stellen betalingen uit, schenden contracten en accepteren liever boetes dan nieuwe leningen tegen hoge rentes aan te gaan. Dit leidt tot massale liquiditeitsproblemen en onzichtbare faillissementen onder leveranciers in regio’s die niet in officiële statistieken voorkomen, maar cruciaal zijn voor de Russische economie.
‘Beheerde krimp’ bedreigt regio’s en werkgelegenheid
De overheid voert onder het mom van “beheerde krimp” een zuivering door in inefficiënte sectoren, met name in de mijnbouw en industrie, vooral in afgelegen en eentonige regio’s. Beloften over heropleiding zijn vaag en nieuwe banen blijven uit. Deze ontwikkelingen bedreigen hele dorpen en steden, waar fabrieken of mijnen de enige werkgever zijn, met een verslechtering van de levensstandaard en groeiende sociale spanningen.
Het staatsfonds slinkt dramatisch
Het Nationale Welvaartsfonds (NWF) is de afgelopen twee jaar gekrompen van 8 naar 2,8 biljoen roebel. Dit is vrijwel de ondergrens van wat het fonds kan inzetten voor economische stabilisatie. Hoewel er formeel nog geld is, zit het grootste deel vast in niet-liquide activa. De hoop dat het fonds het bedrijfsleven kan steunen, is daarmee minimaal.
Banken verkrappen kredietvoorwaarden
Met een rente van meer dan 20% wordt lenen voor ondernemers een wurggreep. Vooral handel en diensten kampen met deze druk en kiezen steeds vaker voor de ‘grijze economie’. Dit leidt tot een afname van belastinginkomsten, groei van de informele sector en ondermijning van sociale stabiliteit. De overheid jaagt het bedrijfsleven zo de illegaliteit in, wat eerder destructief dan helend werkt.
Geen centraal economisch beleid, alleen brandjes blussen
De overheid beslist sector voor sector handmatig over belastinguitstel en schuldherschikkingen. Een coherent economisch beleid ontbreekt volledig. Grote bedrijven overleven door lobbykracht, terwijl het mkb verdwijnt. Dit leidt tot een verlies van systeem en een verslechtering van het investeringsklimaat in Rusland.
Militaire economie ondermijnt burgerlijke sector
De omschakeling naar een oorlogseconomie eist zijn tol. Militaire uitgaven jagen het begrotingstekort op en leiden tot het wegvallen van investeringen in gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur. Fabrieken sluiten en het private bedrijfsleven wordt gevangen in stagnatie door overmatige focus op defensie en overheidscontrole. Dit maakt de economie steeds kwetsbaarder.
De diepere oorzaak van deze crisis is de oorlog zelf. Het leger staat voorop in de staatsuitgaven, terwijl de rest van de economie de prijs betaalt. Zonder beëindiging van het conflict zal de economische situatie verslechteren met een golf van faillissementen en sociale problemen.
